ارتباط دانشگاه و صنعت با تقویت انجمن‌های علمی دانشجویی محقق می‌شود

انجمن‌های علمی دانشجویی یکی از بازوهای علمی دانشگاه‌ها هستند که می‌توانند در ترویج علم و فناوری نقش مؤثری ایفا کنند و در اسناد بالادستی نظام به اهمیت این انجمن‌ها و نقش آنان در مرجعیت علمی ایران اشاره شده است.

سپهر اسکندری دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مدیریت بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با خبرگزاری آنا  مطرح کرد:

تولید علم یکی از موضوع‌های مهمی است که در دانشگاه‌ها و مراکز علمی باید دنبال شود. در این خصوص توضیحاتی بفرمایید.

 تولید و انتشار علم به‌عنوان یکی از وظایف مهم جامعه آکادمیک نقش پررنگی را در کشور ایفا می‌کند. براساس جدیدترین آمار، ایران در رتبه شانزدهم تولید علم در دنیا قرار گرفته است که با توجه به بودجه اندکی که در قیاس با سایر کشورهای صاحب نام دنیا در زمینه تولید علم به بخش پژوهشی اختصاص داده می‌شود، نشان می‌دهد ظرفیت ما در تحقیق، پژوهش و دستیابی به فناوری بسیار بالا است.

با توجه به اینکه امروزه تعداد مقالات علمی به عنوان شاخص اصلی سنجش تولید علم در جهان به شمار می‌رود؛ اما نباید از معیارهای دیگری که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر تولید علم اثر می‌گذارند، غافل شد. تولید علم یک مسئله بوده و ایجاد ثروت از علم تولید شده مسئله‌ای دیگر است. علم تولید شده به خودی خود خوب است اما اگر بخش فناوری که استفاده از علم تولید شده را تحقق می‌بخشد، ناکارآمد باشد، هدف علم محقق نخواهد شد.

متأسفانه در فضای دانشگاهی ما در حال حاضر علوم در بخش تئوری باقی می‌مانند و کمتر به استفاده از آن‌ها پرداخته می‌شود، حداقل در علوم انسانی و به‌ویژه موضوع‌های مدیریتی سال‌ها با کشورهای پیشرو در این زمینه فاصله داریم که امیدواریم با تقویت انجمن‌های علمی دانشجویی این امر محقق شود.

نقش انجمن‌های علمی دانشجویی در ترویج علم چیست؟

انجمن‌های علمی می‌توانند در کنار رسالت خود به عنوان تسهیل‌کننده دستیابی به علم و تولید آن و عملیاتی‌سازی دانش به دست آمده تا حد زیادی جامه عمل بپوشانند که البته این کار مستلزم تلاش و همکاری دانشگاه و نهادهای مربوطه خواهد بود و نیاز به پیش‌زمینه‌ها و زیرساخت‌های لازم دارد.

انجمن‌های علمی دانشجویی از گذشته تاکنون نقش انکارناپذیری را در رشد و تعالی علم و ارتباط دانشگاه با صنعت ایفا کرده‌اند. انجمن علمی دانشجویی دانشگاه آکسفورد را که در سال ۱۸۸۲ میلادی تأسیس شده می‌توان به عنوان قدیمی‌ترین انجمن علمی دانشجویی دنیا نام برد که گویای قدمت انجمن‌های علمی و اهمیت و جایگاه آنان در جهان آکادمیک است.

در ایران نیز، به‌ویژه در سال‌های اخیر می‌توانیم نقش انجمن‌های علمی دانشجویی را در فضای دانشگاه‌ها بیش از پیش حس کنیم. اگرچه هنوز انجمن‌های علمی دانشجویی در دانشگاه‌ها از لحاظ ساختار، اختیارات و شرح وظایف سر و سامان مشخصی ندارد. از سوی دیگر شاهد نظارت معاونت فرهنگی به انجمن‌های علمی دانشجویی هستیم در صورتی که باید جای معاونت آموزشی یا پژوهشی به این مهم، نظارت کند و این یکی از بزرگترین پارادوکس‌ها و انتقادات وارد به دانشگاه‌هاست. امیدواریم که با اقدامات صورت‌گرفته سردرگمی‌های موجود تا حد زیادی در آینده نزدیک مرتفع شود.

انجمن‌های علمی دانشجویی به عنوان مرکزی برای فعالیت‌های علمی در دانشگاه‌ها با دارا بودن نیروی جوان، با انگیزه و خلاق می‌توانند منبعی مناسب برای تولید علم و تبدیل آن به فناوری مورد نیاز کشور باشد. هر انجمن علمی وظیفه دارد به برگزاری کارگاه‌ها، نشست‌ها، اردوهای آموزشی، فعالیت‌های علمی، پژوهشی و فرهنگی بپردازد، اما هرگز نباید خود را محدود به این وظایف ببیند. این انجمن‌های علمی باید به دانشجویی که ظرفیت‌های بسیار بالایی دارد، جهت‌دهی درستی در زمینه رشته تحصیلی و علمی که می‌آموزد، بدهد.

آیا انجمن‌های علمی دانشجویی در عرصه علم و فناوری کشور اقدامات اثرگذار انجام می‌دهند؟

انجمن علمی باید به عنوان نهادی تأثیرگذار در عرصه علمی و پژوهشی به ارتباط هر چه بیشتر دانشگاه و صنعت کمک کند؛ با توجه به وضعیت کنونی کشور همه ما موظفیم قدمی هر چند کوچک در جهت رشد و توسعه صنعت و اقتصاد برداشته و بدانیم تمام نیازهای صنعت در دانشگاه قابل پاسخگویی است.

بسیاری از نیازهای امروز صنایع، می‌تواند در قالب طرح‌های پژوهشی به کارگروه‌های موجود در انجمن‌های علمی ارجاع داده شوند تا در فضایی علمی و با استفاده از تجربه و علم اساتید و نیروی جوان و مستعد و حداقل هزینه، گره‌ای از صنعت مربوطه باز شود. این اقدام نه‌تنها به جوان دانشجو کمک می‌کند تا برای وظایف خطیر آینده آماده شود بلکه استفاده‌ای بهینه از ظرفیت‌های موجود در دانشگاه خواهد بود و به‌نوعی می‌توان گفت ارتباط دانشگاه و صنعت با تقویت انجمن‌های علمی دانشجویی محقق می‌شود.

نقش انجمن‌های علمی دانشجویی در سند نقشه جامع علمی کشور چیست؟

با توجه به تدوین اهداف کلان سند نقشه جامع علمی کشور در ۸ بند، می‌توان دریافت که برای تحقق این اهداف و برآورده شدن چشم‌انداز علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴ هجری شمسی، همه نیروهای علمی کشور از جمله انجمن‌های علمی دانشجویی باید برنامه‌ریزی لازم و تلاش کافی را در دستور کار خود قرار دهند.

جایگاه انجمن‌های علمی را می‌توان از طریق بررسی راهبردها و اقدامات ملی مربوط به آن‌ها تبیین کرد. در راهبرد کلان ۳ توسعه علم و فناوری سند نقشه جامع علمی کشور، به ترویج فرهنگ کسب‌وکار دانش‌بنیان و فرهنگ کارآفرینی و ارتقای توانایی علمی، فناوری و مهارتی افراد با تأکید بر نیازهای جامعه و ایجاد آمادگی برای پذیرش مسئولیت‌های شغلی اشاره شده است. برای تحقق این راهبرد، ساماندهی و رتبه‌بندی مؤثرتر انجمن‌های علمی و شرکت‌های دانش‌بنیان و مؤسسات پژوهشی غیردولتی و حمایت از ارجاع کار به آن‌ها پیشنهاد می‌شود.

در راهبرد کلان ۴ به ساماندهی و تقویت انجمن‌ها و جمعیت‌های علمی به‌منظور ایفای نقش مرجعیت علمی و ارتقای مشارکت در تصمیم‌سازی‌ها و توسعه، ترویج و انتشار علم و فناوری اشاره شده است. در زیرمجموعه این راهبرد، طراحی سازوکار لازم برای بهره‌مند ساختن سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌های کلان کشور از پژوهش‌های تأییدشده در مراجع معتبر علمی از جمله فرهنگستان‌ها و مؤسسات و کانون‌های تفکر و انجمن‌های علمی مرتبط آمده است.

درباره انجمن علمی دانشجویان رشته مدیریت بیمه اکو توضیحاتی بفرمایید.

ابتدا در مورد این رشته توضیح می‌دهم. رشته مدیریت بیمه اکو همان رشته مدیریت بیمه است با این تفاوت که زیر نظر سازمان اکو قرار دارد، دانشکده‌ای بین‌المللی است و تمامی دروس و امتحانات در این دانشکده به زبان انگلیسی صورت می‌گیرد. دانشکده بیمه اکو یا به عبارت دقیق‌تر مؤسسه آموزش عالی بیمه اکو فعالیت خود را با این نام از سال ۱۳۷۰ آغاز کرد، گرچه پیش‌تر با نام مدرسه عالی بین‌المللی بیمه (RCD) فعالیت داشته است.

این دانشکده که اکنون یکی از دانشکده‌های دانشگاه علامه طباطبایی به شمار می‌رود، نام خود را از سازمان همکاری‌های اقتصادی(ECO) گرفته است و دانشکده‌ای بین‌المللی دارد که در رشته تخصصی مدیریت بیمه در کارشناسی و رشته بیمه‌سنجی (اکچوئری) در کارشناسی ارشد دانشجو می‌پذیرد. انجمن علمی دانشجویی مدیریت بیمه اکو در راستای کمک به رشد و توسعه دانش بیمه و صنعت بزرگ بیمه کشور تشکیل شده است. این انجمن به واسطه ماهیت بین‌المللی دانشکده همواره در تلاش بوده است نه‌تنها در فضای آکادمیک داخلی بلکه در فعالیت‌های برون‌مرزی نیز مشارکت داشته باشد.

چه فعالیت‌هایی در انجمن علمی خودتان انجام داده‌اید؟

در انجمن علمی دانشجویی رشته مدیریت بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی، فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و نشریه تخصصی علمی داشته‌ایم. با توجه به ماهیت عملی و لزوم تلفیق دانش و تجربه در رشته بیمه همواره نیاز به کارگاه‌های تخصصی در این رشته وجود دارد. این کارگاه‌ها در سال‌های گذشته و با همت تیم‌های مختلف در انجمن کم و بیش صورت پذیرفته است اما همواره دانشجویان و بنده دغدغه ساختاری منظم از برگزاری کارگاه‌های تخصصی را داشتیم، به گونه‌ای که منابع، اساتید و مباحث تدریس‌شده دارای بهترین کیفیت باشند و این کارگاه‌ها به صورت مداوم برگزار شوند.

از ابتدای سال تحصیلی جدید با برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته قصد داریم هر ماه یک کارگاه تخصصی یک‌روزه در یکی از رشته‌های بیمه‌ای برای دانشجویان برگزار کنیم که علاوه بر مباحث تئوریک، مهارت‌های لازم و حیاتی در این رشته اعم از ارزیابی ریسک، صدور و خسارت در رشته‌های مختلف بیمه‌ای را پوشش دهد که تداوم آن می‌تواند میراث ارزنده‌ای برای دانشکده باشد. همچنین قرار است نشریه تخصصی انجمن علمی در هر شماره، به یکی از رشته‌های تخصصی بیمه‌ای بپردازد که این امر باعث انسجام مطالب و کاربردی شدن مجله متناسب با مخاطبان آن خواهد شد.