نشست «ارتباط اعجاز قرآن با الهی بودن آن» با سخنرانی محمدحسین بیات در دانشکده الهیات و معارف اسلامی

مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی گفت: در این جهان هیچ جسمی علت جسم دیگری نیست و همه چیز معلول خداوند است. هیچ نیرویی در این دنیا به جز نیروی خداوند وجود ندارد و هیچ جسمی بالاتر از جسم دیگر نیست و همه چیز کار خداست.

به گزارش معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی به نقل از  عطنا، نشست «ارتباط اعجاز قرآن با الهی بودن آن» با سخنرانی محمدحسین بیات، مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

محمدحسین بیات، مدیرگروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه قرآن نکته های بسیار ارزنده ای دارد، گفت: در هرجایی که معجزه ای وجود دارد، شک رخت بر می بندد و به دنبال معجزه علم می آید. مثلاً داستان اصحاب کهف وقتی که آنها بعد از ۳۰۹ سال زنده شدند در واقع معجزه ای برای حقانیت حضرت عیسی بود. همچنین آیه ۲۱ سوره کهف « وَکَذَلِکَ أَعْثَرْنَا عَلَیْهِمْ لِیَعْلَمُوا» به این موضوع می پردازد که علم با ظن و شک سازگاری ندارد و حجت ذاتی است.

وی افزود: علم شک بردار نیست، معجزه اصحاب کهف علم است. یکی از بزرگان شیعه استاد علامه حلّی کتابی در صفحه ۳۰ کتاب خود با عنوان «معتبر» می گوید: وجود ائمۀ ما معجزه است برای اینکه هیچ یک از امام های ما استاد نداشتند، اگرکسی در این نکته شک دارد برود برای امام صادق، امام رضا و امام علی(ع) استاد تعیین کند. پیغمبراکرم(ص) نیز استادی نداشت. آیه های بسیاری به این موضوع اشاره می کند. از جمله آیه ۱۰۵ سوره یوسف «وَکَأَیِّنْ مِنْ آیَهٍ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ یَمُرُّونَ عَلَیْهَا وَهُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ»، آیه ۱ سوره یوسف «الر تِلْکَ آیاتُ الْکِتاب الْمُبینِ» و آیه ۱ سوره نور« سُورَهٌ أَنْزَلْنَاهَا وَفَرَضْنَاهَا وَأَنْزَلْنَا فِیهَا آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ» است.

وی ادامه داد: آیات قرآن در معناشناسی اثبات شده و این واحدهای همنشین معنی را معین می کنند. در بسیاری از آیه ها به معجزات اشاره شده است، مثلاً در جایی وجود پیغمبران معجزه است. وجود پیغمبر برهان و قرآن نور است و این برهان به معنای معجزه است. پس وجود عیسی نیز آیت و معجزه است و در آن شکی نیست.

مدیرگروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به داستان زندگی حضرت مریم گفت: حضرت مریم مطهر است و از جانب خداوند برای عبادت انتخاب شده است تا عمرش را به عبادت گذراند. بنابراین وجودش معجزه است و حضرت عیسی معجزه ای دیگر از او متولد می شود و هیچ زنی چنین جنبه ای نداشت. حضرت امیر در نامه ۲۸ افتخار می کند که سیده تمام زنان جهان، فاطمه است اما این جنبه که در وجود مریم بود را ندارد.

بیات درباره معجزه های امامان بیان کرد: مرحوم محقق حلی می گوید: امامان نقل کرده اند که روزی امام صادق(ع) درکوه صفا و مروه نشسته بودند، عده ای نزد ایشان آمدند و پرسیدند که اینکه می گویند در زمان حضرت موسی خداوند کوه را جابه‌جا کرد، حقیقت دارد؟ چنین چیزی امکان پذیر است؟ امام فرمود بله، امکان دارد و حتی الان هم می شود. سپس گفتند من الان به کوه ابوالقیس امر می کنم که از جایش جا به جا شود و بیاید، امام امر کرد و کوه جابه جا شد.

وی افزود: نویسندگان می گویند ما آن فضا و زمان را ندیده ایم، نمی توانیم باورکنیم ولی زمانی که جست‌وجو و تحقیق کردیم، متوجه شدیم که اماد صادق(ع) با وجود اینکه استادی ندارند، اما در تمامی رشته ها تخصص دارند و دامنه علمی ایشان همانند دریاست. امام صادق درآن زمان عناصر اربعه را تشخیص داد، ایشان فرمودند هوا و آب مرکب هستند و بحث حرکت زمین به دور خورشید را مطرح کرد. بنابراین آنچه که مسلم است معجزه است.

مدیرگروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی توضیح داد: ابوالموید بلخی نویسنده قرن پنجم در یکی از کتاب هایش می گوید: ابوحنیفه در زمان اوج قدرتش که شاگردان بسیاری داشت در کلاس درس امام صادق(ع) شرکت کرد و ایشان خود را در برابر امام صادق(ع) کسی نمی دید. شاگردانش از او پرسیدند استاد چرا از حرف های امام صادق(ع) اشکال نگرفتید؟ ابوحنیفه در جواب گفت اشکالی در حرف های ایشان وجود نداشت.

وی ادامه داد: در این جهان هیچ جسمی علت جسم دیگری نیست و همه چیز معلول خداوند است. بنابراین در عالم جسمانی هیچ علیتی وجود ندارد. پس هر معلولی که در جهان اتفاق می افتد، علتش خداوند است، هیچ نیرویی در این دنیا به جز نیروی خداوند وجود ندارد؛ این حرف را شیخ اشراق هم بیان کرده است که هیچ جسمی جان ندارد، هیچ جسمی بالاتر از جسم دیگر نیست و همه چیز کار خداست.

بیات در پایان گفت: معجزه کارخداست، در تعریف معجزه دو نکته حائز اهمیت است. اینکه معجزه را خداوند خلق می کند، معجزه یعنی عاجزکننده دیگران، یعنی دیگران نمی توانند آن را انجام دهند. نکته دوم اینکه در قرآن به جای معجزه آیت به کار رفته است، عیسی، آیت است، پیامبر برهان و امام صادق آیت است.