تاثیر واکسیناسیون بر توسعه و نقش آن در مفهوم حاکمیت خوب

در دومین نشست ایران 1400 مطرح شد: تاثیر واکسیناسیون بر توسعه و نقش آن در مفهوم حاکمیت خوب

دومین نشست از مجموعه نشست های "ایران 1400، مسائل سیاستی، فرصت ها و چالش ها" با تاکید بر سیاست واکسیناسیون به همت انجمن علمی-دانشجویی سیاست­گذاری عمومی دانشگاه علامه طباطبائی در بستر مجازی برگزار شد.

به گزارش معاونت فرهنگی دانشگاه علامه طباطبائی، دومین نشست از مجموعه نشست های "ایران 1400، بررسی مسائل سیاستی، فرصت ها و چالش ها"با موضوع، سیاست واکسیناسیون، با حضور دکتر حمید بهلولی، استاد مدعو سیاست گذاری عمومی دانشگاه تهران و دبیر کمیته سیاست­گذاری انجمن علوم سیاسی ایران، دکتر امیرحسین تکیان، استاد دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران و دکتر اکبر عبدالهی اصل، استادیار گروه اقتصاد و مدیریت دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران به همت انجمن علمی-دانشجویی سیاست­گذاری عمومی دانشگاه علامه طباطبائی با همکاری انجمن علمی قانون دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران به صورت برخط برگزار شد.

واکسن کالایی امنیتی است و باید توسط دولت توزیع شود

دکتر حمید بهلولی در ابتدای نشست از منظر سیاست و حکمروایی به بحث واکسن کرونا و طرح واکسیناسیون پرداخت و تاکید کرد: نخستین وظیفه حکومت تامین امنیت و سلامت شهروندان است و واکسن کرونا نیز در شرایط فعلی یک کالای عمومی، سیاسی، امنیتی و سلامتی است. تولید واکسن داخل مرزهای یک کشور، به ویژه کشورهایی که دسترسی مناسبی به بازار های جهانی ندارند، یک نیاز اساسی است.

وی با بیان اینکه هزینه اثربخشی و محاسبات اقتصادی در مقایسه با ضرورت تامین واکسن، در دفاع از آحاد جامعه، در اولویت های بعدی قرار دارد، گفت: بر اساس مطالعات انجام گرفته و نظر کارشناسان این حوزه، بخش دولتی ایران در تولید عقب­گرد داشته است. بخش خصوصی نیز بدلیل رانت داخلی، تحریم خارجی، تلاطم سیاسی و عدم امکان صادرات به بازار جهانی فاقد سازوکار مناسب برای سرمایه‌گذاری موثر است. بنابراین در شرایط کنونی، بخش‌های عمومی غیردولتی که دارای سازوکار خصوصی و مالکیت دولتی‌اند، قابل دسترس‌ترین بخش­ها برای ورود به سرمایه‌گذاری در تولید واکسن هستند. تولید واکسن داخلی به دلیل قیمت بالای تمام شده، فقط به شرط تولید انبوه و صادرات امکان پایداری اقتصادی دارد.

دکتر بهلولی در ادامه افزود : توزیع واکسن باید توسط دولت و به شکل رایگان انجام شود. این امر حتی در کشورهایی که مهد سرمایه داری هستند نیز بوسیله دولت انجام می­شود و بخش خصوصی به دلیل امکان ایجاد تضاد منافع، اجازه ورود در توزیع واکسن را ندارد. شرکت های تولیدکننده واکسن در جهان، به جز شرکتهای ایرانی و کوبایی و یک شرکت چینی و روسی، همه خصوصی هستند، ولی دولت واکسن را می خرد و توزیع می‌کند، چون واکسن کالایی امنیتی است.

وی در پایان سخنان خود به مسئله برداشتن حق مالکیت معنوی تولید واکسن کرونا با پیشنهاد هند و آفریقای جنوبی اشاره کرد و گفت: موافقان این امر اعلام کرده‌اند که سلامت یک حق عمومی است و با این کار، امکان سرمایه‌گذاری بیشتری برای شرکت‌های بخش خصوصی فراهم می‌شود و کشورهای ضعیف نیز از واکسن به اندازه کافی بهره­مند خواهند شد. اما مخالفان، که بیشتر شرکت‌های داروسازی هستند معتقدند در صورت برداشته شدن حق مالکیت معنوی تولید واکسن، تلاش‌های صورت گرفته ضایع می شود و به انگیزه شرکت­ها برای نوآوری و سرمایه گذاری در همه گیری­های آینده آسیب می رساند. همچنین با افزایش رقابت در تولید واکسن، دسترسی به مواد اولیه مرغوب کاهش می یابد و این امر باعث افزایش قیمت واکسن و ورود واکسن های تقلبی به بازار می شود.

واکسن مصداق بارز حاکمیت خوب است

دکتر امیرحسین تکیان در بخش دوم این نشست، از دریچه حاکمیت خوب در نظام سلامت ایران به بحث سیاست واکسیناسیون کرونا پرداخت.

وی با ارائه آماری کلی از وضعیت جهانی تولید واکسن کرونا، گفت: در تاریخ بشریت بی نظیر است که ظرف یک سال، تعداد زیادی واکسن تولید شود. در جهان حدود 200 نوع واکسن کرونا ارائه شده است که چهار نوع آن رد و به طور کلی هشت نوع، مورد تایید قرار گرفته است و بین 60 تا 95 درصد اثرگذاری دارند. برخی واکسن‌ها به رغم عدم تایید توسط مجامع جهانی مرتبط، به دلیل نیاز به این واکسن‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌اند و کشورهایی در عرصه واکسیناسیون موفق بوده‌اند که سبد خرید متنوعی داشته‌اند.

استاد دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه با پرداختن به کاستی­های موجود واکسیناسیون در ایران گفت: حدود سه دهم مردم ایران واکسینه شده اند در صورتی که برخی کشورها مثل ونزوئلا، مراکش، بحرین یا ترکیه که جمعیت برابری با ایران دارد توانسته اند با انعقاد قراردادهای دوجانبه خرید واکسن با شرکت های دارویی چندین برابر ایران واکسن دریافت کنند.

وی عنوان کرد: نماد حاکمیت خوب در سال 2021 برای همه کشورها واکسن کرونا است و تامین آن فقط رسیدن به ایمنی جمعی نیست بلکه دریچه حفظ تمدنی است. با نگاهی به میزان واکسیناسیون در دنیا متوجه می شویم کشور ما در این زمینه حدود 90 درصد از دنیا عقب است. ایران با وجود تحریم و مشکلات اقتصادی، رویکرد مناسبی در زمینه تامین واکسن داشته است ولی نتوانسته حتی جمعیت سالمند و پرخطر کشور که زیر ده درصد مجموع جمعیت کشور هستند را به شکل موفقیت آمیزی واکسینه کند. تا کنون 3.2 میلیون دز واکسن وارد شده است در صورتی که 1.3 میلیون دز آن تزریق شده است و این نشان می­دهد که ما اگر واکسن هم داشته باشیم در تزریق آن ضعیف هستیم و فقط هفته ای60 هزار دز واکسن می توانیم تزریق کنیم.

تکیان خاطر نشان کرد: در زمینه حکمروایی خوب، باید برای فن آوری های جدید، نوآوری داشته باشیم تا مراقبت اجتماعی افزایش یابد. این امر نیازمند مکانیسم هایی برای قانون­گذاری و مشارکت دولت، متخصصان، خبرگان و مردم است. در کشور ما سیستم اطلاعاتی و شفافیت در توزیع و تزریق واکسن، ناقص است و اطلاعات کافی از افراد برای واکسینه شدن وجود ندارد.

استاد دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایان گفت: تبدیل شدن ایران به تولید کننده واکسن بسیار باعث افتخار است. باید توجه داشت که جنگ تمدنی آینده جنگ واکسن است بنابراین باید در عین درست عمل کردن در حوزه تولید و خودکفایی در زمینه کرونا، پنج اصل حاکمیت خوب یعنی هدایت گری، شفافیت، پاسخ گویی، مسئولیت پذیری و قانون مداری نیز با دقت بیشتری انجام شود. امیدوارم دولت در نتیجه تغییر روش در اداره، بتواند به شکل بهتری سیاست واکسیناسیون را برای همه مردم ایران به صورت رایگان اجرایی کند. واکسن وجود دارد، موثر است و توزیع شده است و نظام سلامت ما در بعد تولید و خودکفایی به طرز قابل افتخاری خوب عمل کرده ولی در ابعاد پنجگانه حاکمیت خوب، به درستی عمل نشده است.

 سیاست حکومت، حمایت از تولید داخلی واکسن است

دکتر اکبر عبدالهی اصل به عنوان آخرین کارشناس نشست به مدیریت زنجیره تامین واکسن کرونا در سیاست واکسیناسیون پرداخت و تصریح کرد: نکته‌ای که در مورد واکسن کرونا اهمیت دارد، دسترسی پایدار است، چرا که واکسن کالای سلامت است. پایداری و استمرار در عرصه تامین، توزیع و تزریق واکسن نقش بسیار کلیدی در مهار پاندمی ایفا می‌کند. نکته دیگر وجود دیدگاه های ایدئولوژیکی، سیاسی و جناحی است که بر تامین و واکسیناسیون تاثیر می‌گذارد.

وی در خصوص دولتی یا خصوصی بودن واکسن بیان کرد: تولید، عرضه و سیاست گذاری واکسیناسیون در ایران، به طور عمده دولتی است. دولت ابزار تولید را مثل هر حوزه دیگری ممکن است از بخش خصوصی تامین می‌کند ولی بخش خصوصی فقط به تامین نیازها می‌پردازد و واکسیناسیون ما قرار نیست خصوصی باشد.

استادیار گروه اقتصاد و مدیریت دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: یک نوع چندگانگی در سیستم مدیریتی در دوران کرونا صورت گرفت و بخش های مرتبط با بیماری های واگیر دار مانند معاونت بهداشتی و سازمان غذا و دارو دچار تعارضاتی در دسترسی بین نهادی شده اند. ما سیاست حمایت از تولید را داریم و سیاست کلان کشور این است که اگر دارویی تولید داخل داریم به آن دارو اجازه واردات ندهد اما در زمان کنونی، واردات در اولویت است.

وی درباره تامین مالی واکسن کرونا خاطرنشان کرد: واکسن­های همه­گیری توسط دولت تامین منابع می­شوند و برای واکسن کرونا نیز محدودیت ارزی وجود ندارد. مشکل مالی تامین واکسن کرونا مربوط به سیستم انتقال منابع است. در زمینه قیمت گذاری شفافیت وجود ندارد به همین دلیل ابهامات این حوزه در روند تولید واکسن داخلی تاثیرگذار است. همچنین در بحث ورود بیمه در تامین واکسن، در کشور ما، شرکت های بیمه به طور کامل خود را کنار کشیده اند در صورتی که بعضی از کشورهای دیگر شرکت های بیمه را به عنوان کمک به دولت، در این کار دخیل کرده­اند.

دکترعبدالهی اصل در پایان گفت: ایران منابع انسانی خبره بسیاری برای بهینه‌کردن سیاست واکسیناسیون دارد. امیدواریم که از این منابع انسانی قوی به درستی در تولید و توزیع واکسن استفاده شود.

کارشناسان این نشست در پایان تاکید کردند: سیاست های فعلی، سرعت عمل لازم را در تامین گسترده واکسن از بازار جهانی، تزریق واکسن به گروه‌های پرخطر و تولید واکسن در سریع‌ترین زمان ممکن ندارد، بنابراین لازم است نسبت به اصلاح ساختار و سیاست های کنونی اقدام شود. آنها توصیه کردند با توجه به یافته‌های فعلی که میزان اثرگذاری واکسن را شش ماه اعلام کرده‌اند، بهتر است دولت بعدی سرعت لازم در خرید میزان دز کافی، برای واکسیناسیون عمومی را در دستور کار قرار دهد. چرا که تداوم بیماری در کشور می‌تواند به تهدیدی امنیتی برای سایر کشورها تبدیل شده و تجارت، اقتصاد و ارتباطات خارجی ما را به شدت تحت‌ تاثیر قرار دهد و کشور را در انزوای کامل فرو برد.

انتهای پیام/