نشست مشترک انجمن‌های مذکور با موضوع "مطالعات ایران‌شناسی در دانشگاه‌های اسپانیا" به صورت آنلاین برگزار شد

در این نشست مهمانانی همچون دکتر محمود جعفری‌دهقی‌‌‌‌‌‌‌(استاد دانشگاه تهران و رئیس انجمن ایران‌شناسی)، دکتر سید احمدرضا خضری (استاد تاریخ تمدن اسلامی دانشگاه تهران و رایزن فرهنگی سابق ایران در اسپانیا)، دکتر نجمه شبیری (مدیرگروه زبان و ادبیات اسپانیایی دانشگاه علامه طباطبایی)، جناب آقای خاویر ارناندث (ایران‌شناس اسپانیایی) و جناب آقای فرشید شریف‌مقدم (دبیر انجمن ایران‌شناسی دانشگاه تهران) حضور داشتند و به بررسی موضوع ذکر شده پرداختند.
به گزارش معاونت فرهنگی دانشگاه علامه طباطبائی، دکتر نجمه شبیری در خصوص علت عدم وجود رشته ایران شناسی در دانشگاه‌های اسپانیا با توجه به قدمت بسیار زیاد ایران در اسپانیا گفت: علی رغم تلاش‌های فراوان من و همکارانم در دپارتمان گروه اسپانیایی، متاسفانه علت شکل نگرفتن دپارتمان ادبیات فارسی، عدم حمایت مسئولین مربوطه و نیز عدم حمایت ارگان‌های ذیربط در خارج از کشور است.
دکتر شبیری همچنین متذکر شد: طی ادوار مختلف، فعالیت‌های گوناگونی از جمله برگزاری همایش‌های علمی، سینمایی (برگزاری جلسات نقد سینما و تدریس سینمای ایران به همراه جمعی از کارگردانان ایرانی در مادرید) و... صورت گرفته است؛ اما اینها تلاش‌های فردی است و برای چنین مسئله مهمی (شکل گیری دپارتمان فارسی) حمایت دولتمردان ضروریست و تا زمانی که افراد مذکور وارد کار نشوند به هدف نهایی نخواهیم رسید.
او خاطرنشان کرد: مرکز خیام از سال ۱۳۹۷ با هدف گسترش فرهنگ ایرانی و آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان در دانشگاه نبریخای مادرید فعالیت خود را آغاز کرده است و حتی مسئولین دانشگاه اجازه شکل گیری دپارتمان فارسی را هم دادند اما همان نقطه ضعف و عدم همکاری مسئولان مانع از آن شد که کار به اتمام برسد.
دکتر محمود جعفری ‌دهقی در ادامه بیان کرد: اسپانیا به ویژه در اوایل دوره‌ی اسلامی، اولین سرزمینی بود که ارزش‌های علمی و فرهنگی ایران اسلامی را به آن مناطق منتقل کرده و درواقع سرزمین اندلس پایتخت اسلامی و ایرانی بوده و بسیاری از ارزش‌های فرهنگی ایرانی هم به آنجا منتقل شده و به طور مثال از همه پررنگ‌تر مسئله‌ی موسیقی است در کنار مسائل دیگر.

وی درباره‌ی بخش‌های مختلف اوستا توضیحاتی داد که زبان شناسی و تاریخ ادیان دو مورد از دلایل اهمیت اوستا برای دانشمندان روزگار است و بیان داشت: مطالعه‌ی اوستا برای زبان شناسان و برای اثبات اینکه مثلاً زبان فارسی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و بسیاری از این‌زبان ها، از یک خانواده هستند بنام زبان‌های هندواروپایی؛ حائز‌ اهمیت بوده چراکه با مطالعه اینها متوجه شدند که از لحاظ صرف و نحو، شباهت‌های بسیاری بین این زبان‌ها هست و از طریق این شباهت‌ها به این نتیجه رسیدند که این شاخه‌ی زبان‌ها با زبان‌های مثلاً سامی، کاملاً متفاوت است.

در ادامه آقای خضری موضوع جایگاه و نقش فرهنگ و زبان فارسی در اسپانیا را در پنج سرفصل مورد بررسی قرار داد و گفت: سرفصل مقدماتی مربوط به روابطی است که میان امپراتوری ایران و شبه جزیره ایبری با تمرکز اسپانیای امروزی، پیش از ظهور اسلام و پیش از ورود مسلمانان به این سرزمین وجود داشته است. در این بخش شواهد و گزارش‌هایی دال بر وجود ارتباطات سیاسی، اجتماعی، دینی و فرهنگی میان دو ملت وجود داشته است.

وی در پایان سخنانش یادآور شد: بنیاد‌‌گذاری انجمن ایران شناسان اسپانیا با نظارت مجموعه‌های ایرانی از راه دور به ثمر نشسته و اکنون این انجمن بسیار فعال است و مشغول انجام کارهای مختلف و گسترش زبان فارسی است.

جناب آقای خاویر ارناندث، ایران شناس اسپانیایی تبار، به بررسی تأثیر ادبیات ایران بر ادبیات اسپانیا پرداخت و گفت: فتح اعراب عامل تأثیر ادبیات ایران بر ادبیات اسپانیا است. کتاب‌های ایرانی الاصل همچون کلیله و دمنه، هزار و یک شب، سندباد نامه و … در قرون وسطی به زبان اسپانیایی ترجمه شده و به این صورت، این‌شکل داستان‌ها وارد فضای غربی شد.
 
او خاطرنشان شد: کلیله و دمنه از اولین کتاب‌های منثور به زبان اسپانیایی بوده است.
وی افزود: کتاب‌های سندباد‌ نامه، هزار و یک شب، کلیله و دمنه و بَرلام و یوسوفات توانستند بر ادبیات اسپانیایی قرون وسطی و قرون طلایی تأثیر بگذارند.
همچنین او درباره‌ی کتاب شطرنج نامه، که از نفیس‌ترین ترجمه‌های دربار آلفونسوی دهم به شمار می‌رفت بیان کرد: نسخه پهلوی این کتاب موجود است، این کتاب دارای مینیاتورهای نفیس است و در این کتاب تمام اشاره‌های ایرانی الاصل درباره شطرنج پیدا می‌شود؛ به علاوه این کتاب در اسپانیا به لاتین هم ترجمه شده است. در یکی از مهم‌ترین و بهترین کارهای ادبیات اسپانیایی قرون وسطی، این تأثیر در کتاب آل کُنده لوکانور به خوبی دیده می‌شود که در اینجا می‌توان برای اولین بار تاثیری مستقیم از داستان‌های کلیله و دمنه دید. کتابی دیگر که در دوره‌ی قرون وسطی در اسپانیا تحت تأثیر آیینه‌ی جوانمردی ایران قرار گرفت، همان کتاب شوالیه زیفار بود.
وی افزود: ادامه‌ی تأثیر ادبیات فارسی بر اسپانیا را م یتوان در ادبیات تعلیمی یا حکمت آمیز دید؛ البته می‌توان گفت که تمام ادبیات حکمت آمیز دوران قدیم اسپانیا، تحت تأثیر مستقیم ادبیات حکمت آمیز پهلوی بوده که به زبان عربی از ایران به اسپانیا رفته است. از اولین نمونه‌های ادبیات حکمت آمیز اسپانیا می‌توان به ذرات طلا و اندرزهای خوب اشاره کرد.
جناب آقای خاویر ارناندث، در آخر به معرفی خواکین رودریگز وارگاس، از برجسته‌ترین ایران شناسان اسپانیا پرداخت.
در انتهای این نشست، اساتید به پرسش‌های حضار پاسخ دادند و به تبادل نظر پرداختند.