رویداد کارآفرینی هماهنگ با طبیعت در چرخ هستی (راهکارآفرینی در راستای سهم گذاری در چرخ هستی) برگزار شد
رویداد کارآفرینی هماهنگ با طبیعت در چرخ هستی (راهکارآفرینی در راستای سهم گذاری در چرخ هستی) با حضور دکتر عصمت مومنی (دبیر علمی رویداد و مدیر امور اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی)، دکتر مجتبی پالوج (قائممقام موسسه پژوهشهای برنامهریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی)، دکتر روح الله نقدی پور (مشاور رئیس سازمان حفاظت محیطزیست در امور تحول و تعالی سازمان) و مهندس نسیم طواف زاده (مدیر موسسه سبزکاران) یکشنبه 12 دی به همت معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی با همکاری انجمن مشاوره ایران برگزار شد.
به گزارش معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی به نقل از عطنا؛ در ابتدای این رویداد دکتر عصمت مومنی مدیر امور اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی بیان کرد: انتقال حس ارزشمندی به دانشجویان میتواند آنان را به رفتارهای مدنی تحصیلی متمایل کند، تحقق چنین مطلبی نیازمند رویکرد معنوی به انسان و جامعه است.
وی ادامه داد: اگر چنین رویکردی را در درون سنت فکری و عرفان اسلامی خود پیدا کنیم، بهتر میتوانیم نسبت به بهرهبرداری از فرصتها بهمنظور استفاده از محصولات و خدمات بهره ببریم.
دبیر علمی این رویداد با اشاره به اینکه دانشگاه پایدار باید مبتنی بر عقلانیت جوهری و تفکر نظاممند باشد، گفت: نبود دانش توسعه پایدار میتواند فرد و جامعه را به سمت نامتوازن شدن بکشاند، ایران در موقعیتی قرار دارد که مقام معظم رهبری بارها بحث اقتصاد مقاومتی مطرح کردهاند و دانشگاه بهعنوان یک نهاد مهم فرهنگی میتواند در جامعه نقشآفرینی کند.
مومنی اظهار کرد: ویژگیهای اقتصاد مقاومتی در برنامههای متعددی بیان شده، از جمله اقتصاد پایدار و تاب آور که شاخصههای مهم آن توجه به عدالت و محیطزیست است که میتواند موجب ارتقاء بهره بری در توسعه منطقی، توسعه رقابتی پذیری، اقتصاد دانشبنیان و توسعه کارآفرینی شود.
بررسی تاریخچه توسعه پایدار
در ادامه نشست مجتبی پالوج، قائممقام موسسه پژوهشهای برنامهریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی در خصوص تاریخچه توسعه پایدار بیان کرد: سیر تحول اندیشهها و نظریات توسعه اقتصادی ریشه در تاریخ پیدایش و تکوین علم اقتصاد دارد. جوامع توسعهیافته در گذر تاریخی خود به کشف قانونمندیهای علم اقتصاد دستیافته و با بهکارگیری آن به امور اقتصادی خود سروسامان بخشیدهاند.
وی با اشاره به اینکه سیر تحول اندیشههای توسعه به قرن 15 تا 18 مربوط است، گفت: تا قرن پانزدهم، انگیزه فعالیت اصول مذهبی و اخلاقی بوده از آن پس هدفهای اقتصادی بهتدریج مستقل از مذهب و اخلاق و با انگیزههای ثروت مادی دنبال شد.
پالوج ادامه داد: با تشکیل مکتب سوداگری اندیشه اقتصادی تکوین یافت. اعتقاد عمومی سوداگران این بود که فلزات قیمتی ثروت اصلی را تشکیل میدهند و حصول و حفظ آن باید هدف اساسی فعالیتها و سیاستهای اقتصادی باشد، بنابراین باید تمام فعالیتها به خاطر کسب سود هدایت شود.
وی اظهار کرد: آنان معتقد بودند که موتور محرکه برای رسیدن به وضع مطلوب تجارت است، توجیه دکترین استعمار و استثمار، غارت منابع و ثروت کشورها است.
قائممقام موسسه پژوهشهای برنامهریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی با بیان اینکه قرن 16 تا 18 فیزیوکراتها نظر مرکانتالیستها را نپذیرفته و معتقد بودند که ثروتها از طبیعت حاصل میشود، افزود: عناصر کلیدی برای رسیدن به وضع مطلوب از دیدگاه این مکتب، طبیعت و مازاد بخش کشاورزی است، بنابراین کشاورزی منبع اصلی ثروت است.
وی ادامه داد: در دهه 40 واژه پیشرفت، دهه 50 واژه ترقی، دهه 70 رشد، دهه 80 تا 90 توسعه پایدار و در هزاره سوم توسعه پایدار و معیشت پایدار از کلمات مطرح بوده و سیر تحول را شکل دادهاند.
پالوج در خصوص تعریف کمیسیون جهانی محیط زیست از توسعه پایدار بیان کرد: این کمیسیون توسعه پایدار را توسعهای میداند که احتیاجات نسل حاضر را بدون آسیب رساندن به تواناییهای نسل آینده در تأمین نیازهای خود برآورده مینماید.
وی ادامه داد: فائو توسعه منابع پایدار را حفظ منابع پایه تعریف کرده و بانک جهانی میگوید که این توسعه باید از زمین، آب، گیاه و منابع ژنتیکی حیوانات حفاظت کند و مخرب نباشد.
قائممقام موسسه پژوهشهای برنامهریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی اظهار کرد: پس از جنگ جهانی دوم اغلب کشورها از توسعه استقبال کردند و کنفرانسها زیادی در این رابطه برگزار شد و مؤسسات متعددی در سازمان ملل شکل گرفت و به ارزیابی توسعه پایدار پرداخت.
وی با بیان اینکه از سال 1980 با شکلگیری سازمان بینالمللی حفظ منابع طبیعی اساس و زیربنای مفهوم توسعه پایدار فراهم شد، گفت: این سازمان واکنش توسعه پایدار را محیط مدارانه به الگوهای توسعه، کاهش مشکلات محیط زیستی، تأکید بر هماهنگی پیشرفت در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی و برابری نسل کنونی و آینده دانست.
پالوج عنوان کرد: در سال 1983 کمیته جهانی محیط زیست و توسعه تشکیل شد که در سال 1984 بشر را عضوی از طبیعت دانست. سازمان ملل از این کمیته خواست سرفصل جهانی برای تغییر تنظیم کند، در سال 1987 با انتشار گزارش این کمیته واژه پایداری و توسعه پایداری به مجمع عمومی سازمان ملل معرفی شد.
وی ادامه داد: در تعریف توسعه پایدار اینگونه ذکر شده که توسعهای است که نیاز نسل حاضر را برآورده سازد بدون آنکه نسل آینده را در برآورده ساختن نیازهایشان به مخاطره اندازد.
قائممقام موسسه پژوهشهای برنامهریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی با بیان اینکه اهداف توسعه پایدار ارتقای کیفیت زندگی بود، تصریح کرد: شاخصهای ارزیابی کیفیت زندگی متشکل از سلامت غذا و تغذیه، بهداشت، تسهیلات ارتباطی، آب و بهسازی محیطزیست و تحصیلات و امنیت اجتماعی است.
وی اظهار کرد: در سال 1992 در ریودوژانیرو که چهل و هفتمین مصوبه جلسه عمومی سازمان ملل است، اولین کنفرانس سازمان ملل که پیرامون محیطزیست و توسعه پایدار است برگزار شد.
پالوج با اشاره به اینکه بعد 1992 کمیسیون و توسعه پایدار درصدد اجرای دستور کار 20 برآمد، گفت: در سال 1997 برنامه اجرایی محیطزیست و توسعه تکمیل و مفهوم توسعه پایدار در جایگاه اصلی خود به جهان معرفی شد.
وی ادامه داد: در سال 2000 برنامه توسعه پایدار حفظ حقوق نسلهای آینده، اهداف توسعه هزاره در بزرگترین گردهمایی سران دولتها به تأیید 189 کشور رسید و اهدافی تعیین و مقرر شد تا سال 2015 کشورها به آن دست یابند.
پالوج با بیان اینکه از سال 2000 تا 2015 جامعه جهانی در قالب اهدافی تحت عنوان MIDGs حرکت کرد، گفت: بعد از آن سازمان ملل اجلاس ریو 20+ برگزار کرد که قبل از این اجلاس 18 نشست تخصصی برگزار شد.
وی اظهار کرد: عناوین اصلی موضوعات ریو 20+ متشکل از جمعیت و بهداشت، آب و بهداشت، فقرزدایی، امنیت غذایی، تغذیه و کشاورزی پایدار، تولد و مصرف پایدار، کاهش ریسک، مواد شیمیایی و پسماند، انرژی، حملونقل پایدار، معادن، جنگلها، پایداری و اسکان جمعیت، تنوع زیستی هستند.
قائممقام موسسه پژوهشهای برنامهریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی ادامه داد: بیابانزایی، خشکسالی، تخریب خاک، کوهستان اقیانوس و دریاها، گردشگری پایدار، اشتغال و کار مناسب، آموزش، برابری و توانمندسازی زنان، تغییرات اقلیم، آلودگی هوا، اهداف توسعه پایدار، ابزارهای اجرایی و اقتصاد سبز از دیگر عناوین ریو 20+ است.
پالوج اظهار کرد: اهداف توسعه پایدار تا سال 2030 در 17 سرفصل طبقهبندی شد که اولین عنوان پایان فقر در تمام اشکال و در همهجا و آخرین مطلب هم تقویت و گسترش سازوکار اجرا و مشارکت جهانی برای توسعه بود.
در ادامه نشست روح الله نقدی پور، قائممقام موسسه پژوهشهای برنامهریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی در خصوص ظرفیتها و زمینههای قابلاجرا در کسبوکارهای سبز سازمان محیطزیست بیان کرد: محیطزیست محیطی است شامل موجودات زنده (انسان، گیاهان و جانوران) و موارد غیرزنده (آب، خاک و هوا) منابع طبیعی، عوامل طبیعی و انسان ساختی که بر همدیگر کنش متقابل دارند.
وی ادامه داد: محیطی که دارای حداقلهای زندگی سالم، مطابق با استانداردهای کمی و کیفی تعیین شده در بخشهای مختلف آب، خاک، هوا و تنوع زیستی باشد را میتوان محیطزیست سالم نامید.
نقدی پور با بیان مخاطرات محیط زیستی عنوان کرد: بروز هرگونه حادثه ناشی از عوامل طبیعی، انسانساز یا ترکیبی از آن دو که دلیل یا تهدیدی برای تخریب محیطزیست است، بهطوریکه اثرات زیانبار بر سلامت انسان، گیاهان، جانوران و سایر موجودات زنده داشته باشد و باعث از بین رفتن اموال و ابنیه و خسارات مالی شود.
وی اظهار کرد: توسعه پایدار توسعهای است که تأمین نیازهای نسل حاضر را با در نظر گرفتن حق و توانایی نسلهای آینده برای برآوردن نیازهایشان امکانپذیر میسازد.
نقدی پور در خصوص مکانیسم توسعه پاک گفت: مکانیسمی است که طی آن کشورهای درحالتوسعه با همکاری و حمایت مالی و فنی کشورهای صنعتی متعهد به پروتکل کیوتو، پروژههایی را بهمنظور کاهش انتشار گازهای گلخانهای انجام میدهند.
وی با اشاره به اینکه واحد صنعتی و خدماتی سبز باید در راستای نیل و اهداف توسعه پایدار قدم بردارند، افزود: واحد صنعتی و خدماتی سبز، واحدی است که از طریق بهبود سیستمهای پالایش و کنترل آلایندهها جایگزینی انرژیها پاک، استقرار سیستمهای مدیریت محیطزیست، استفاده از فرآیندهای تولید پاک و مصرف بهینه حامل انرژی با هدف افزایش مسئولیتپذیری اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی فعالیت میکند.
قائممقام موسسه پژوهشهای برنامهریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی اظهار کرد: فناوری سبز فرآیندی است که با استفاده از دانش و ابزارهای مناسب به تولید محصول و یا ارائه خدمات بهمنظور کاهش مصرف انرژی، مواد اولیه، آب و نیز به حداقل رساندن آلودگیهای و پسماند به حفظ و احیای کیفیت محیطزیست میپردازد.
وی با تأکید بر اینکه آنچه بهعنوان بازوی اصلی در توسعه پایدار، اقتصاد سبز و یک محیطزیست سالم مطرح میشود، بحث مشارکت مردمی است، تصریح کرد: همکاری و همیاری فعال مردم و مسئولان بهمنظور بهبود زندگی اجتماعی با سازماندهی مناسب و بسیج حداکثری امکانات با هدف حفظ محیطزیست است.
نقدی پور با اشاره به اینکه برای رسیدن به یک حکمرانی مطلوب نیاز به آموزشهای حفظ محیطزیست داریم، افزود: زیستفناوری به دنبال ارائه خدمات و تولید محصولات گوناگون در زمینههای مختلف صنعتی کشاورزی، محیطزیست غذایی و دارویی با استفاده از موجودات زنده یا مشتقات آنها است.
وی با بیان اینکه برای رسیدن به یک مشاغل سبز و هماهنگ با طبیعت باید از مشاغل سبز تعریف شایستهای داشته باشیم، تصریح کرد: مشاغل سبز به دنبال آن هستند که با کاهش مصرف انرژی و مواد خام، محدود کردن تولید گازهای گلخانهای، به حداقل رساندن پسماند و آلودگی و حفاظت و احیا اکوسیستم، اثرات زیستمحیطی کاهش یابد و توسعه اقتصادی از لحاظ محیط زیستی، اجتماعی و سیاسی پایدار شود.
نقدی پور با اشاره به اینکه یکی از مولدهای مشاغل سبز، اقتصاد چرخشی است، عنوان کرد: این موضوع شامل استفاده مجدد، تعمیر و بازیافت، افزایش تولید و نیز مصرف پایدار خواهد بود، اقتصاد چرخشی نتایجی مانند کاهش ضایعات، صرفهجویی انرژی، جلوگیری از آسیبهای برگشتناپذیر بر اقلیم، تنوع زیستی و هوا و کاهش آلودگی زمین و آب ناشی از بهرهبرداری از منابع را در پی خواهد داشت. مشاغل سبز آثار زیستمحیطی بنگاهها و بخشهای اقتصادی را کاهش میدهد.
وی با بیان اینکه چرخه توسعـه اقتصادی با توسعه کارآفرینی حرکت میکند، افزود: به زبان ساده، «کارآفرینی» همان فرایند تأسیس یک کسبوکار (شرکت) بر مبنای یک فکر و ایده نو است. اکنون در عرصه جهانی افراد خلاق و نوآور بهعنوان کارآفرینان منشأ تحولات بزرگی در عرصه تولید و خدمات شدهاند. حتی شرکتهای بزرگ جهـانی برای حل مشکلات خود به کارآفرینان مراجعه میکنند.
نقدی پور اظهار کرد: کارآفرینی سبز به دنبال تولید محصولات و یا خدمات سبز است. در این نوع کارآفرینی کسبوکار سودمحور در جستجوی راهکارهایی برای کمینهسازی و رفع مشکلات محیط زیستی است. این نوع کارآفرینی رفتاری نوآورانه و مستقل است و سازمانهایی را شامل میشود که مسائل محیط زیستی را بهعنوان هدف محوری و مزیت رقابتی موردتوجه قرار میدهند.
وی با بیان اینکه رشد سبز پیششرط ساختن اقتصاد سبز است، تصریح کرد: رشد سبز به توسعه و پیشرفت اقتصادی سازگار با محیطزیست و تولید اقتصادی مبتنی بر انتشار کمتر کربن و توسعه اجتماعی فراگیر اطلاق میشود.
نقدی پور با اشاره به اینکه استفاده از پنلهای خورشیدی بهجای سوختهای فسیلی یکی از مدلهای کسبوکار سبز است، افزود: در مدل کسبوکار سبز، بودجه مواد اولیه، فرایندهای طراحی، ارائه خدمات یا روشهای توزیع محصول مشخص میشوند با توجه به این موضوع، علاوه بر اینکه باید از درآمد زیاد اطمینان حاصل شود، باید مطمئن بود که تأثیرات زیستمحیطی به حداقل میرسد.
قائممقام موسسه پژوهشهای برنامهریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی اظهار کرد: برخی از شرکتهای سازگار با محیطزیست عبارتاند از مشاغل تولیدکننده بطریهای پلاستیکی قابلاستفاده مجدد، تولیدکنندگان محصولات تمیزکننده سازگار با محیطزیست، مشاغل نصب کننده پنلهای خورشیدی و همچنین تولیدیهای بازیافت محلی نیز سازگار با محیطزیست است.
وی با بیان چالشها و فرصتهای کلیدی در حوزه مدیریت پسماند گفت: اثرات مخرب زیستمحیطی شامل دفع سنتی پسماند، ضعف در جمعآوری و دفع پسماندهای ویژه و خطرات زیستمحیطی ناشی از آن، پیچیدگی و هزینهبر بودن تفکیک پسماندها پس از گردآوری و عدم استقبال افراد از تفکیک در مبدأ، کمبود داده و اطلاعات در خصوص نوع، میزان و الگوی رفتاری تولید پسماند در سطح منطقهای، شهری و ملی و افزایش مصرفگرایی و دور ریختن وسایل قابلاستفاده میشود.
نقدی پور عنوان کرد: فناوریهای مطرح در استارت آپهای حوزه کشاورزی متشکل از خریدوفروش آنلاین، روشهای نوین کشاورزی و کشاورزی دقیق، تسهیل و بهبود فعالیتهای مدیریتی و ارتقای سطح علمی کشاورزان و شکلدهی شبکههای تخصصی است.
در این نشست نسیم طواف زاده، مدیر موسسه سبزکاران در خصوص تجربه زیست کارآفرینی بیان کرد: اقتصاد سبز فعالیتی دربرگیرنده کربن کمتر، کارایی منابع و مسائل اجتماعی است که از طرفی، به افزایش رفاه انسان و برابری اجتماعی منجر میشود و از طرف دیگر، خطرات محیط زیستی و کمبودهای بومشناختی (اکولوژیکی) را بهطور چشمگیری کاهش میدهد.
وی اظهار کرد: با افزایش سرمایهگذاری در فعالیتهای اقتصادی مانند انرژیهای تجدید پذیر، حملونقل کمکربن، ساختمانهای کارا در مصرف انرژی و آب، کشاورزی پایدار و مدیریت جنگل و ماهیگیری، محدودیتهای منابع و بحران آبوهوا به فرصتهایی برای رشد اقتصادی تبدیل میشود.
طواف زاده ادامه داد: در حوزههای مهمی نظیر تولید مواد غذایی، حملونقل، ساختمان و مسکن، صنایع سنگین، انرژی و آب با استفاده از منابع کمتر، آلایندههای کمتری تولید میشود.
مدیر موسسه سبزکاران با بیان راهکارهای دستیابی به رشد سبز عنوان کرد: از جمله این راهکارها میتوان به حکمرانی خوب، همافزایی بین ابعاد توسعه پایدار و همکاری بخش دولتی، خصوصی، جامعه مدنی و دانشگاه اشاره کرد.
وی تصریح کرد: بند ۸ سیاستهای کلی محیط زیست ابلاغی مقام معظم رهبری برای گسترش اقتصاد سبز با تأکید بر صنعت کمکربن، استفاده از انرژیهای پاک، محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک و مدیریت پسماندها و پسابها با بهرهگیری از ظرفیتها و توانمندیهای اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و زیستمحیطی اشاره کرده است.
مدیر موسسه سبزکاران ادامه داد: همچنین در این بند به مواردی مانند اصلاح الگوی تولید در بخشهای مختلف اقتصادی و اجتماعی و بهینهسازی الگوی مصرف آب، منابع، غذا، مواد و انرژی بهویژه ترویج مواد سوختی سازگار با محیطزیست و توسعهی حملونقل عمومی سبز و غیر فسیلی از جمله برقی و افزایش حملونقل همگانی بهویژه در کلانشهرها اشاره شده است.
وی با بیان اینکه بند ۱۰ این اسناد بالادستی به استقرار نظام حسابرسی زیستمحیطی در کشور با لحاظ ارزشها و هزینههای زیستمحیطی (تخریب، آلودگی و احیاء) در حسابهای ملی اشاره کرده، گفت: همچنین بند ۱۱ به حمایت و تشویق سرمایهگذاریها و فناوریهای سازگار با محیطزیست با استفاده از ابزارهای مناسب از جمله عوارض و مالیات سبز پرداخته است.
مدیر موسسه سبزکاران اظهار کرد: بهمنظور سیاستگذاری و هماهنگی برنامههای توسعه اقتصادی و اجتماعی با اهداف حفاظت محیطزیست و دستاوردهای اجلاس زمین ریو ۱۹۹۲ در کشور، کمیته ملی توسعه پایدار به ریاست سازمان حفاظت محیطزیست تشکیل شد.
وی ادامه داد: وزارت امور اقتصادی و دارایی متولی دو هدف از ۱۷ هدف توسعه یعنی ایجاد رشد اقتصادی مداوم، فراگیر و پایدار، اشتغال کامل و مولد و کار شایسته برای همگان و کاهش نابرابری در داخل و میان کشورها است.
طواف زاده با بیان اینکه مجموعه WEEE روی زبالههای الکتریکی و الکترونیکی کار میکند و ابتکار بریتانیا محسوب میشود، تصریح کرد: کار این مجموعه تمرکز بر مدیریت محصولها است و در کل اتحادیه اروپا مشغول به فعالیت است.
وی اظهار کرد: از سال ۲۰۰۷ که این مجموعه شروع به کار کرده اقداماتی مانند اجازه به مصرفکنندگان جهت بازگرداندن محصول بیهوده بدون پرداخت هیچ هزینهای را انجام داده است و هدف خود را کم کردن اثر کالاهای الکتریکی و الکترونیکی بر محیط، بهوسیلهی افزایش دوباره استفاده کردن و بازیافت و کاهش ورود مواد WEEE به زبالهدانها نامیده و همچنین هدف برتر خود را مجبور ساختن تولیدکنندگان به مسئول بودن دانسته است.
مدیر موسسه سبزکاران با بیان اینکه موسسان نجاتبخش محیطزیست در سال 2007 تأسیس شد و توانست 50 درصد اهداف خود را تا سال 2010 انجام دهد، عنوان کرد: از کارهای این مجموعه میتوان به ذخیرهسازی انرژی و کاهش انتشارات گازهای گلخانهای بهوسیلهی تنظیم کردن اهداف جدید برای کامپیوترهای انرژی بهتر و مجموعهها و ارتقای ابزارها، هدر رفتن بیشتر از نصف انرژی در کامپیوترها و بهتر ساختن سیستمهای موجود و فروش این سیستمها در آینده اشاره کرد.
وی ادامه داد: بهعنوان مثال شرکت کاترپیلار در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد ۹۰ درصد آهنقراضه خود را در محصولاتش مورد استفاده قرار داده، مقدار بازیافت شده یعنی ۶۹۵ میلیون کیلوگرم برابر با ۵۰۷۲ بولدوزر بود.
در ادامه مدیر موسسه سبزکاران به بیان چند نمونه تجربه موفق ایرانی پرداخت و گفت: از نمونههای موفق ایرانی میتوان به برند کشمون که فروش مستقیم محصولات کشاورزی را انجام میدهد و برند دستادست که به دنبال تجارت عادلانه بوده و به حفظ هنرهای بومی و محلی و ایجاد فرصت برابر و توانافزایی در تولیدکنندگان پرداخته اشاره کرد. از دیگر برندها ایرانی نیز میتوان به کافه مزرعه، بقچه ایرانی، برقع و تیاور اشاره نمود.
نظر شما :