ویژه نامه غریب بغداد (به مناسبت سال روز شهادت امام موسی کاظم علیه السلام)

۱۶ بهمن ۱۴۰۲ | ۱۰:۲۷ کد : ۱۷۲۸۵

تعداد بازدید:۸۰۳

اى باب گشوده خدا بر جوائح مردمان و اى رشته پیوند زمین و آسمان! نامت کلید گشایش گره‏هاى فرو بسته و یادت، مایه آرامش دل‏هاى شکسته است. نامت، نردبان صعود دعاهاى مرفوع و یادت پلکان نزول اجابت منصوب است ... تو را با زبان نیاز مى‏خوانیم با دلى پر سوز گداز به امداد این دست هاى خسته...امام موسی بن جعفر علیه السلام در هفتم صفر سال ۱۲۸ ه.ق در «ابواء» -محلی میان مکه و مدینه- از کنیزی به نام «حمیده» زاده شد. از سال ۱۴۸ ه.ق که پدرش امام صادق علیه السلام به شهادت رسید، دوران امامت حضرت کاظم آغاز گردید. آن امام مظلوم به خاطر حق گویی و افشاگری بر ضد خلفای بنی عباس، سال های زیادی از عمر شریفش را در زندانهای مخوف به سر برد. و سرانجام در ۲۵ رجب سال ۱۸۳ ه.ق در بغداد در زندان هارون الرشید، به شهادت رسید.

ویژه نامه غریب بغداد (به مناسبت سال روز شهادت امام موسی کاظم علیه السلام)

شناسنامه امام موسی بن جعفر علیهما السلام

امام موسی بن جعفر علیه السلام در سپیده دم روز یکشنبه یا سه شنبه هفتم صفر سال 128 یا 129 هجری قمری در «ابواء» - محلی میان مکه و مدینه - از کنیزی از سرزمین بربر (مغرب) یا اندلس (اسپانیا) به نام «حمیده» معروف به «حمیده بربریه، حمیده مغربیه، حمیده مصفاة» زاده شد و شهادت آن حضرت بنا بر قول مشهور در 25 رجب سال 183 ه . ق و به نقلی 186 ه . ق در بغداد در زندان هارون الرشید و به دستور وی بوده است. کنیه امام هفتم شیعیان جهان، ابوالحسن، ابوالحسن الاول، ابوالحسن الماضی، ابو ابراهیم، ابو اسماعیل، ابو علی و لقب آن بزرگوار، عبد صالح، راهب بنی هاشم، الامین، الصابر، زین المجتهدین، باب الحوائج،...و مشهورترین آن «کاظم» و در لوح محفوظ «المنتخب» است. امام موسی بن جعفر دارای قامتی استوار، اندامی لاغر، چهره ای زیبا و گندمگون، ریشی انبوه و مشکین بود. نقش نگین انگشتری اش «حسبی الله» و یا «الملک لله وحده» بود.

القاب امام موسی بن جعفر (ع)

اوصاف ظاهری حضرت امام موسی بن جعفر (ع)

حمیده، بانوی پاک، مادر امام کاظم(ع)

بررسی تاریخی نقش اجتماعی بانو حمیده مصفا؛ مادر امام کاظم (ع)

مهتاب مغرب (همسر امام کاظم علیه السلام)

فرزندان امام کاظم (علیه السلام)

فرزندان امام کاظم علیه السلام(2)

شرح حال پنج تن از فرزندان امام کاظم علیه السلام

بررسی تاریخی دختران امام کاظم

اوضاع اجتماعی و سیاسی عصر امام موسی کاظم علیه السلام

از سال 148 که امام صادق(ع) به شهادت رسید دوران امامت حضرت کاظم آغاز گردید. آن حضرت در این دوران با خلفای زیر معاصر گردید:منصور دوانیقی (136 – 158) محمد معروف به مهدی ( 158 – 169) هادی (169 – 170) هارون (170 193) هنگام رحلت امام صادق(ع) منصور دوانیقی خلیفه ی ستمگر عباسی، در اوج قدرت و تسلط بود. منصور برای تثبیت پایه های حکومت خود انسان های فراوانی را به قتل رسانید، او در این راه نه تنها شیعیان، بلکه فقها و شخصیت های بزرگ جهان تسنن را نیز که با او مخالفت می ورزیدند سخت مورد آزار قرار می داد.

دورنمایی از زندگی امام هفتم (ع)

اسوه های بشریت - امام کاظم علیه السلام

زندگی سیاسی امام هفتم علیه السلام

مواضع امام کاظم علیه السّلام در قبال خلفای معاصر

امام و حکومت عباسیان

چهره تبهکار و دوروی بنی عباس

یک معصوم و چهار فاسد

جستاری در آسیب شناسی چالش های آغاز امامت امام کاظم علیه السلام

سیره سیاسی امام موسی کاظم علیه السلام

امام موسی ابن جعفر(ع) مناظرات گوناگونی با هارون الرشید خلیفه عباسی داشته اند که در قسمتی از آن طرد حکومت هارونی و آرمان تشکیل حکومت الهی به رهبری امامان معصوم به صراحت بیان شده است. در تاریخ می خوانیم: روزی هارون به امام کاظم می گوید که مرزهای فدک را معلوم کن تا آن را به تو برگردانم. امام(ع) از جواب امتناع می کند. هارون پیوسته اصرار می ورزد. امام(ع) می فرماید: من آن را جز با حدود واقعی اش نخواهم گرفت. هارون که به اصرار خواستار تعیین حدود می شود. امام می فرماید: اگر من حدود آن را باز گویم مسلما موافقت نخواهی کرد. هارون سوگند یاد می کند که درصورت تعیین حدود آن را برمی گردانم. امام(ع) فرمود: اما حد اول آن سرزمین عدن است. در این هنگام هارون چهره اش دگرگون گشت و با شگفتی گفت: ادامه بده. امام(ع) فرمود: و حد دوم آن سمرقند است. برای بار دوم ناراحتی هارون بیشتر گشت. امام فرمود و حد سوم آن آفریقا.

در حالی که صورت هارون از شدت ناراحتی سیاه شده بود، حضرت فرمود: و حد چهارم آن سواحل دریای خزر و ارمنستان. حضرت حدود کشور اسلامی که آن روز، هارون برآن حکومت داشت بیان کرد. هارون گفت: پس چیزی برای ما باقی نماندبرخیز جای من بنشین. امام فرمود: من به تو گفتم، اگر حدود آن را تعیین کنم هرگز آن را نخواهی داد.

مبارزات امام کاظم(ع)

امام موسی کاظم(ع)، درخت سبز ولایت

شیوه مبارزه و جهاد امام موسی کاظم (ع)

گفتمان و زمانه سیاسی امام موسی کاظم علیه السلام

نگاهی گذرا به زندگانی سیاسی امام کاظم علیه السلام

راهبرد امام کاظم علیه السلام در برابر هژمونی حاکمان عباسی

شیوه های مبارزه سیاسی امام کاظم علیه السلام

امام کاظم علیه السلام اسوه صلابت و ظلم ستیزی

صلابت و مدارا در سیره امام کاظم علیه السلام

امام کاظم علیه السلام و سازمان وکالت

بررسی انتقادی آثار خاورشناسان درباره امام کاظم علیه السلام

سیره هدایتی امام موسی کاظم علیه السلام

از سال 148 ه.ق که امام صادق علیه السلام به شهادت رسید، بنا بر وصیت و نص پدر تا سال 183 ه.ق عهده دار سرپرستی و امامت شیعیان گردید و دوران 35 ساله امامتش در محیطی پراختناق و خفقان و همراه با تقیه گذشت. در چنین محیطی، حضرت موسی بن جعفرعلیه السلام علاوه بر مسئولیت امامت و رهبری جامعه اسلامی، موفق به تربیت شاگردان زیادی گردید و با وجود اختناق حاکم، عده زیادی از دانشمندان و بزرگان شیعه از علم و دانش آن حضرت استفاده کردند و روایات زیادی را در زمینه های مختلف از آن بزرگوار نقل نمودند. کثرت روایات فقهی ایشان بعد از امام باقر و امام صادق علیهما السلام مؤیدی بر این ادعا است.

نگرشی بر زندگی امام کاظم (ع)

تأثیر امام موسی کاظم (ع) بر تمدن اسلامی

نگاهی کوتاه به ادله اثبات امامت امام کاظم علیه السلام

نگاهی به زندگی امام موسی بن جعفر علیه السلام

سیره عملی امام کاظم علیه السلام

سبک زندگی و تربیتی امام کاظم علیه السلام

هفتمین باغبان اندیشه / فعالیت های علمی ـ فرهنگی پیشوای هفتم

مناظره های امام کاظم علیه السلام با هارون الرشید

مناظره های امام کاظم علیه السلام با مجسمه ها

مناظرات و گفتگوهای علمی

کاظم الغیظ ع و سیاست

سیره اخلاقی و عبادی امام موسی بن جعفر علیهما السلام

زیاد بن ابی سلمة از دوستداران امام کاظم «علیه السلام» بود، ولی با دستگاه هارون الرشید نیز ارتباط داشت. روزی امام او را دید و از او پرسید: شنیده ام تو برای هارون الرشید کار می کنی و با آنان همکاری داری؟! گفت: بله سرورم! امام پرسید: چرا؟ عرض کرد: مولای من! من تهیدستی آبرومندم. مجبورم برای تأمین نیازهای خانواده ام کار کنم. امام با چهره ای عبوس گفت: اما اگر من از بلندی بیفتم و قطعه قطعه شوم، برایم بهتر است که عهده دار کاری از کارهای ظالمان شوم یا گامی بر روی فرش های آنان گذارم، مگردر یک صورت. می دانی آن در چه صورتی است؟ گفت: نه فدایت شوم! امام گفت: من هرگز با آنان همکاری نمی کنم مگر آن که یا غمی را از دل مؤمنی با رفع مشکلش بردارم یا با پرداختن قرض او، ناراحتی را از چهره اش بزدایم. ای زیاد! بدان پروردگار کمترین کاری که با یاوران ظالمان انجام می دهد این است که آنان را در تابوتی از آتش قرار می دهد تا روز حساب باز رسد. ای زیاد! هرگاه عهده دار شغلی از شغل های این ظالمان شدی، به برادرانت نیکی کن تا کفاره این کارت باشد. وقتی قدرتی به دست آوردی بدان خدای تو نیز در روز قیامت قدرت دارد و بدان که نیکی های تو می گذرد و ممکن است دیگران آن را فراموش کند، ولی در نزد خدا و برای روز قیامت تو باقی خواهد ماند.

سیره عبادی امام کاظم علیه السلام

دعای امام موسی کاظم علیه السلام بعد از نماز شب در ماه رجب

اخلاق و رفتار امام موسی بن جعفر (ع)

مشی تربیتی امام هفتم(ع) از دیدگاه شهید مطهری

پرهیب عطوفت/ درس هایی آموزنده از زندگانی امام کاظم «علیه السلام»

بخشش ها و انفاق های مالی امام کاظم علیه السّلام

گوشه ای از ویژگی های شخصیتی امام هفتم علیه السلام

گلشن اخلاق/ بازخوانی چند مفهوم اخلاقی از زندگانی امام کاظم (علیه السلام)

امام هفتم علیه السلام مشعل دار عبادت و دعا

عزّت نفس آموزه های اخلاقی- رفتاری امامان شیعه(ع)

حلم و گذشت و بردباری

رنج ها و مصیبت های امام موسی بن جعفر علیهما السلام

امام کاظم(ع) در شرایط دشوار حکومت عباسیان می زیست که دستگیری و آزار هواداران اهل بیت، سیاست رایج خلفا بود و طبیعی بودکه آن حضرت نیز، از سوی هارون الرشید، دچار زندان و شکنجه گردد. به گواهی تاریخ، امام موسی بن جعفر(ع)، قربانی بیم و هراسی شد که هارون نسبت به از دست دادن حکومت خویش داشت، نیز قربانی سخن چینی ها و گزارشهای دروغ بدخواهان و متملقان گردید.

سندی بن شاهک، رئیس پلیس هارون در بغداد بود، بسیار خشن و سختگیر و سنگدل واز جلادان و آدم کشان بود. سندی حضرت را تحویل گرفت، به کند و زنجیر بست، بر او سخت گرفت و حتی امام را مورد توهین و ضرب قرار داد و در نهایت، امام را به شهادت رساند، با خرمای زهرآلود، حضرت را مسموم کرد. پس از سه روز، روح پاک امام، از جسد مطهرش پرگشود و امام در 25 رجب سال 183 هجری به خدا پیوست و آسمان بغداد، با غروب این خورشید فروزان، تیره گشت.

در زندان های هارونی

مبارزه تا مرز شهادت

شهادت امام موسی بن جعفر (ع)

شهادت

برگی از دفتر فضائل امام موسی کاظم علیه السلام

موسی بن جعفر علیه السلام در قدر و مقام بزرگوارترین فرزندان حضرت صادق علیه السلام و در مرتبه والاتر از آنان بود و آوازه بزرگواری اش بیش از برادران بود. در زمان آن حضرت با سخاوت تر و گرامی تر و خوش معاشرت تر از او دیده نشد، و در عبادتْ سرآمد مردم آن زمان و پرهیزکارترین آنان و در جلالت مقام و فهم و دانش برتر از همگان بود.

و عموم شیعیانِ پدرش امام صادق علیه السلام معتقد به امامت آن بزرگوار گشته و سر تعظیم در برابرش فرود آورده، تسلیم دستورات او شدند و از پدر بزرگوارش درباره امامت و جانشینی آن جنابْ نصوص و روایات و اشاره های زیادی روایت کرده اند و معالم و فرامین دین خود را از او گرفتند و آنقدر نشانه و معجزات از آن حضرت روایت کرده اند که موجب قطع بر حجّیت و امامت او خواهد شد.

در منقبت امام موسی کاظم علیه السلام

فضایل و مناقب امام موسی بن جعفر (ع)

پیشوای خردورزی

آسمان هفتم / شهادت امام موسی کاظم علیه السلام

عبادت

سخاوت و بخشندگی

داستان هایی از امام موسی کاظم علیه السلام

امام کاظم در زمینی که متعلق به شخص خودش بود مشغول کار و اصلاح زمین بود. فعالیت زیاد عرق امام را از تمام بدنش جاری ساخته بود. علی بن ابی حمزه بطائنی در این وقت رسید و عرض کرد: «قربانت گردم، چرا این کار را به عهده دیگران نمی گذاری؟»

- چرا به عهده دیگران بگذارم؟ افراد از من بهتر همواره از این کارها می کرده اند.

- مثلا چه کسانی؟

- رسول خدا و امیر المؤمنین و همه پدران و اجدادم. اساسا کار و فعالیت در زمین از سنن پیغمبران و اوصیای پیغمبران و بندگان شایسته خداوند است.

داستان هایی از امام کاظم علیه السلام

دو نگاه به زندگی امام موسی کاظم(ع)

استناد به قرآن در سیره امامان(ع)

قدوس قدوس سبحانک

کیست این عبد صالح؟

دست حمایت

در سایه سار کلام نورانی امام کاظم علیه السلام

لَا تَمْنَحُوا الْجُهَّالَ الْحِکْمَةَ فَتَظْلِمُوهَا وَ لَا تَمْنَعُوهَا أَهْلَهَا فَتَظْلِمُوهُم حکمت را به افراد نادان نیاموزید؛ زیرا به آن ستم می کنید و از اهلش دریغ ندارید که به آن ستم روا داشته اید. عَلَیْکَ بِالرِّفْقِ فَإِنَّ الرِّفْقَ یُمْنٌ وَ الْخُرْقَ شُؤْمٌ إِنَّ الرِّفْقَ وَ الْبِرَّ وَ حُسْنَ الْخُلُقِ یَعْمُرُ الدِّیَارَ وَ یَزِیدُ فِی الرِّزْق نرم خو و ملایم باش؛ زیرا نرمش، نیکو و کج خلقی، شوم و مذموم است، به درستی که نرمش و نیکوکاری و خوش اخلاقی، خانه را آباد می کند و بر روزی می افزاید. أَفْضَلُ مَا یَتَقَرَّبُ بِهِ الْعَبْدُ إِلَى اللَّهِ بَعْدَ الْمَعْرِفَةِ بِهِ الصَّلَاةُ وَ بِرُّ الْوَالِدَیْنِ وَ تَرْکُ الْحَسَدِ وَ الْعُجْبِ وَ الْفَخْر برترین چیزی که بنده به وسیله آن به خداوند نزدیک می شود، پس از شناخت خدا نماز و نیکی به پدر و مادر و ترک حسد و خودپسندی و تکبر است.

یک جرعه آفتاب(احادیثی از امام کاظم (ع))

در سایه سار سخنان حضرت امام موسی کاظم(ع)

با امام کاظم(ع) در سایه قرآن

گونه شناسی گفتارهای قرآنی امام موسی کاظم علیه السلام

امامت در نگره قرآنی امام کاظم علیه السلام

سخنان امام هفتم(ع) در زندان

رهنمودهای تربیتی امام کاظم(ع)(1) (2)

نگاهی به فرآیند گذران اوقات فراغت

برداشتی از یک روایت

نبض تمدن

یاران و شاگردان امام موسی بن جعفر علیهما السلام

گروه کثیری از عالمان و راویان حدیث، پیرامون امام موسی کاظم(ع) گرد آمدند و آن حضرت با توانایی بسیار آراء خردمندانه ای در دانش های گوناگون دینی ابراز کرد.

با آنکه صدها نفر از محضر پر فیض امام موسی کاظم(ع) بهره برده و اخبار و احادیث او را نقل می کردند، اما در میان اصحاب، حدیث هیجده نفر به صدق و امانت مشهور گردیده و منقولات آنان مهر اعتبار و اطمینان خورده و همگان بر صدق گفته هایشان اعتراف کرده اند. شش نفر از آنان شاگردان امام باقر(ع)، شش نفر از اصحاب امام صادق(ع) و بقیه هم از خواص تربیت یافتگان حضرت امام کاظم(ع) بوده اند. اسامی آنان به این شرح است: یونس بن عبدالرحمن، صفوان بن یحیی، محمد بن ابی عمیر، عبدالله بن المغیره، حسن بن محبوب السراد، احمد بن ابی نصر بزنطی. به این افراد اصحاب اجماع می گفتند. شاگردان زبده دیگری در مکتب علمی - تربیتی و سرشار از معنویت هفتمین امام پرورش یافتند از جمله؛ محمد بن خلاد، عبدالرحمن بجلی، علی بن جعفر، اسحاق بن عمار صیرفی، اسماعیل بن موسی بن جعفر، حسین بن علی بن فضال، داود رقی، عبدالسلام بن صالح حصروی، موسی بن بکیر و اسماعیل بن مهران.

پاسداران ولایت در عصر امام کاظم(ع)

چند نفر از بزرگان اصحاب امام کاظم(ع)

علی بن یقطین، کارگزار حضرت کاظم(ع)