همایش بین‌المللی "نظام بین‌الملل، تحولات‌ منطقه‌ای و سیاست خارجی ایران" برگزار شد

با حضور استادان و اندیشمندان همایش بین‌المللی "نظام بین‌الملل، تحولات‌ منطقه‌ای و سیاست خارجی ایران" برگزار شد.

سومین همایش بین‌المللی "نظام بین‌الملل، تحولات‌ منطقه‌ای و سیاست خارجی ایران" به همت گروه روابط بین‌الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی با مشارکت انجمن علمی روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی، با حضور اندیشمندانی از کشورهای مختلف با ارائه مقالات حول محورهای این همایش به دو زبان فارسی و انگلیسی به مدت دو روز آغاز به کار کرد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه به نقل از عطنا، در افتتاحیه این همایش که صبح دوشنبه اول آذرماه برگزار شد، رئیس دانشگاه ضمن خوش‌آمدگویی به مهمانان همایش در آغاز سخنان خود با طرح چند سوال گفت: آیا نظام بین‌الملل همان چیزی است که ما تاکنون فکر می‌کرده‌ایم؟ آیا نظام بین‌الملل مجموعه‌ای از دولت‌های قدرتمند است که با کمک ابزارهای مادی‌شان ساختارهای ویژه‌ای را در جهان ما برقرار می‌کنند؟ و یا اینکه خیر، نظام بین‌الملل در عصر جدید به‌طور بنیادین متحول شده است؟

دکتر حسین سلیمی ادامه داد: امروزه با جهانی مواجه هستیم که گونه‌های مختلفی از بازیگران در آن نقش‌آفرینی می‌کنند، بازیگرانی که تأثیرشان از دولت‌‌ها در شکل‌گیری روابط بین‌الملل بسیار بیشتر است.

دکتر سلیمی با اشاره به نقش هژمونی در روابط جهانی خاطرنشان کرد: در شرایط جدید به هیچ عنوان نمی‌شود با آن نگاه کلاسیک که فقط دولت‌های صاحب‌قدرت، آن هم صاحب قدرت مادی را بازیگران اصلی روابط بین‌الملل دانست و ساختارهای بین‌المللی را بر این اساس به محک تجزیه و تحلیل گذاشت. امروزه قدرت‌های هژمونیک هستند که ثبات را در نظام‌های بین‌المللی و منطقه‌ای برقرار می‌کنند. با این حال، ما به دنیای فرا‌‌هژمونیک حرکت کرده‌ایم‌.

او اضافه کرد: زمانی بود که دولت‌ها و قدرت های بزرگ ثبات می‌آفریدند؛ اما امروزه همان قدرت‌ها می‌توانند موجب بی‌ثباتی شوند. امروزه ما شاهد آن هستیم که بسیاری از نیرو‌ها و بازیگران خرد در اندیشه پدید آوردن ثبات هستند اما قدرت‌های بزرگ برهم‌ زننده ثباتند و این خلاف آن چیزی است که در گذشته رخ می‌داد. در جهان امروز نقش محوری دولت‌های بزرگ کاهش و همین امر موجب افزایش ثبات در عرصه بین الملل و کاهش احتمال وقوع جنگ شده است. امروزه ما در دنیا با این مسئله مواجهیم که نقش محوری دولت‌‌ها با ابزارهای مادی قدرتمند کاهش پیدا کرده و ما از ثبات بیشتری برخورداریم و احتمال جنگ در بسیاری این مناطق از بین رفته است.

رئیس دانشگاه در ادامه به سه منطقه مستعد جنگ اشاره کرد و گفت: جنگ‌های ۳۰ ساله در قرن ۱۷ میلادی و دو جنگ جهانی اول و دوم بزرگ‌ترین جنگ‌های تاریخ بوده‌اند و بستر اصلی همه آن‌ها اروپا است. اروپا در همه ادوار تاریخ منطقه جنگ‌ خیزی بوده‌ است، اما این کشورها حالا به کجا رسیده‌اند، قدرت دولت‌های محوری و دولت‌های که در سلطه نظامی تجلی پیدا می‌کردند به‌ شدت کاهش پیدا کرده و «ارتباط و همگرایی فرهنگی» جایگزین آن شده است. منطقه شرق آسیا و آمریکای لاتین هم همواره بستر منازعات و درگیری بین قدرت‌ها بوده و هست.

سلیمی  با طرح این سوال که آیا می‌توانیم در کشورهای منطقه دولت‌های باثباتی بیافرینیم که کار ویژه‌ی آن‌ها، امنیت‌آفرینی در منطقه باشد، تصریح کرد: ابتدا باید پرسید آیا در سرنوشت منطقه خاورمیانه که مهد تمدن بشریت است، خونریزی و خشم دائمی خواهد بود یا ایجاد یک نوع تمدن جدید را می‌توان متصور شد؟

او افزود: لذا در پرتو تحولات جهانی شرایطی هم متصور می‌شویم که این منطقه می‌تواند از این مسیر خشونت‌آمیز، و از این آتشی که برای ابراهیم افروخته شده، به سلامت عبور کند.

 داعش حاصل مناسکگرایی در دین است

در بخش دیگری از مراسم افتتاحیه سومین همایش بین‌المللی «نظام بین‌الملل، تحولات منطقه‌ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی با اشاره به بحران‌ خاورمیانه، به تحلیل «معرفت‌شناختی پیدایش داعش»  پرداخت.

دکتر سیدمنصور میرسعیدی با بیان اینکه منطقه‌ پر آشوب خاورمیانه بیش از هر زمان دیگری نگاه‌‌ها را به سمت خود کشانده است، گفت: از دهه‌های گذشته دخالت‌‌های سیاسی و تجاوزهای خارجی از یک‌سو، درگیری کشورهای منطقه‌ای از سوی دیگر و رفتار قهرآلود و یا بعضا صلح‌آمیز آن‌ها با رژیم صهیونستی چهر‌ه‌ای خاص به این منطقه بخشیده است.

دکتر میرسعیدی ادامه داد: خیزش‌های اسلامی در نیمه اول قرن بیستم در پس سقوط امپراطوری عثمانی و در نیمه دوم این قرن که مهم‌ترین آن‌ها در چهره انقلاب اسلامی پدیدار شد، پیام استقلال‌طلبی و نفی سلطه‌ سیاسی و نظامی قدرت‌های بیگانه را با خود داشت. او با اشاره به نیاز به تامل و واکاوی در ظهور پدیده تصریح کرد: جریانی که شعارش احیای خلافت اسلامی، آن‌ هم زمانی که هویت اسلامی در پی زوال ایدئولوژی مارکسیستی خود را بازیافت می‌کند.

دکتر میرسعیدی تاکید کرد: تحلیل این پدیده در چارچوب مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی بر عهده اصحاب علم سیاست و روابط بین المل است.

رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی به دو نوع دینداری اشاره کرده و خاطرنشان کرد: دینداری مناسک‌ بنیاد و دینداری اخلاق‌ بنیاد جهان امروز را دربر گرفته‌اند. او ادامه داد: مناسک در هر دینی از جمله اسلام جزء جدایی‌ ناپذیر آن به شمار می‌رود و حقیقت دینداری جز بر پایه‌ ایمان و پذیرش اختیاری دوام نمی‌یابد.

دکترمیرسعیدی یادآور شد: در دینداری اخلاق‌بنیاد مرز جدایی انسان از حیوان بر اصول اخلاقی ترسیم شده است، بنابراین ادیان از جمله اسلام با ادعای رستگاری و رهایی انسان آمده‌اند پس واضح است اصول اخلاقی را مورد آموزه‌ای خود قرار دهند.

او از سخنان خود اینگونه نتیجه گرفت: بخش مهمی از قوت گرفتن داعش محصول رواج یافتن رویکرد مناسک‌ بنیاد است.

رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی در پایان گفت: مسئولیت دین بر عهده مصلحان و دغدغه‌مندان قرار دارد که با معرفی رویکرد اخلاق‌ بنیاد و نشان دادن نقاط ضعف و تبعات خطرناک رویکرد مناسک‌بنیاد، تضعیف ریشه‌های این جریان و جریانات مشابه آن را، وجه همت خویش قرار ‌دهند.

مدیرکل امور بین‌الملل مجلس:

همه کشورها باید دست از «بازی با عنصر تروریسم» بردارند

دکتر حسین امیرعبداللهیان در افتتاحیه سومین همایش « نظام بین‌الملل، تحولات‌ منطقه‌ای و سیاست خارجی ایران» گفت: همه کشورها باید باور کنند که باید دست از بازی با عنصر تروریسم بردارند و بفهمند تروریسم خوب و بد ندارد و اگر تروریسم قدرت بگیرد جهانی وحشتناک در انتظار همه خواهد بود.

دکتر امیر عبداللهیان با بیان اینکه خاورمیانه دچار تحولات مهمی است اظهار کرد: از ویژگی‌های تحولات بی‌نظیر غرب آسیا، این است که شیب تحولات در این منطقه عمیق و شتابان بوده و کنشگران و بازیگران آن، شرایطی متفاوت از دوران جنگ سرد را تجربه می‌‌کنند.

مدیرکل امور بین‌الملل مجلس ادامه داد: ویژگی بارز کنشگران این مقطع، «تعداد کنشگران» است که افزایش یافته و متنوع شده است و قدرت‌های‌ بزرگ همچنان سهم مهمی در مداخلات، تحولات، راه حل‌ها و ایجاد بن‌بست‌های‌ سیاسی ایجاد می‌‌کنند.

او با ذکر نمونه‌هایی‌ از کنشگران منطقه، تصریح کرد: نوع دیگری از کنشگران وجود دارد که کنشگران فروملی هستند، جریانی همچون داعش در طرف منفی بازیگران فروملی نقش و سهم مهمی را در تشدید ناامنی‌ها و تلاش برای تغییر مرزها در غرب آسیا بر عهده گرفت.

امیرعبداللهیان ادامه داد: بدون تردید داعش نه یک جریان صرفا خودجوش بلکه یک جریان درهم پیچیده و ناهمگن است که به عنوان ابزار مورد استفاده قرار می‌‌گیرد و در راستای اهداف کلانی که در منطقه خاورمیانه دنبال می‌‌شود.

هویت محوری جایگزین دولت محوری شده است

دستیار رئیس مجلس یکی از آن اهداف داعش را تجزیه کشورها دانست و عنوان کرد: داعش با ایجاد رعب و وحشت و ناامنی تلاش دارد نقشه خاورمیانه را تغییر دهد.

او همچنین به بازیگران مثبت و موثر در بعد فروملی اشاره کرد و تاکید کرد: در عین حال بازیگران غیر دولتی موثری همچون حزب الله حماس و جهاد اسلامی فعالیت می‌کنند که هر کدام به دفاع از کشور خود می‌‌پردازند.

امیرعبداللهیان ویژگی دیگر موجود در غرب آسیا را ویژگی خاص کنش‌ها نام برد و گفت: کنش‌ها در خاورمیانه به شدت امنیتی شده اند و در هیچ منطقه‌ای به این اندازه شاهد این ماجرا نبوده‌ایم.

او دلیل این امر را «نقش‌آفرینی گروه‌های‌ تروریستی، مداخلات خارجی و برخی نگاه‌های‌ افراطی وهابیسم بیان کرد و یادآور شد: امروزه در خاورمیانه هویت‌‌ محوری جایگزین دولت‌‌ محوری شده است.

تروریسم، خوب و بد ندارد

مدیرکل امور بین‌الملل مجلس ادامه داد: محیط خاورمیانه در بروز تحولات بسیار موثر است. محیط کنش در خاورمیانه بسیار سیال و متزلرل است و به طور آشکار محل جولان قدرت‌های‌ منطقه‌ای شده است.

امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: بعضی کشورها که توانایی فهم و هدایت قدرت منطقه‌ای را ندارند به واسطه بهره‌مندی از نفت و گاز و ثروت‌های‌ بی‌حد و حصر وارد  نوعی بازی شده‌اند که در حد و اندازه آن‌ها نیستند و این موجب پیچیدگی اوضاع در منطقه شده است.

او با بیان اینکه در منطقه خاورمیانه شرایط یک کشور در خود آن کشور محبوس و محدود نمی‌ماند، اضافه کرد: بعضی از نشانه‌های‌ این امر را در یک سال اخیر شاهد بوده‌ایم، ازجمله این پیوستگی، تاثیر ناامنی‌ها در غرب آسیا است که نگرانی‌های‌ جدی را در کشورهای اروپا و امریکا به وجود آورده است،

امیرعبداللهیان ادامه داد: حتی تروریسم و هجوم مهاجرین به غرب موجب شده برخی از کشورها به دنبال سیاستی باشد که امنیت را به منطقه باز گرداند.

او با بیان اینکه امروزه مشکل پیچیده خاورمیانه به دیگر بخش‌ها سرایت کرده، تصریح کرد: مشکل دیگر این است که سرعت ارائه مشکل در منطقه بسیار بالاست اما سرعت ارائه راه‌حل پایین است، یعنی جریاناتی که در جهت تجزیه خاورمیانه هستند به سرعت پیش می‌‌روند اما دیپلمات‌ها و سیاست‌مداران جهانی از تحولات عقب مانده‌اند. دستیار ویژه لاریجانی با اشاره به محورهای سومین همایش بین‌المللی «نظام بین‌الملل، تحولات و سیاست‌ها» ابراز امیدواری کرد «در طی این دو روز به راهکاری برسیم که سرعت ارائه راه حل مسائل بالا برود».

او در مورد رابطه ایران با کشورهای منطقه هم اظهار داشت: زمانی که برخی همسایگان عراق طرف منفی تحولات را تقویت می‌کردند ما به دنبال صادرات برق به این کشور بودیم، برق بیش از پنج استان عراق را ایران تامین می‌کند.

امیرعبداللهیان با اشاره به نقش ایران در تحولات سوریه هم تاکید کرد: جمهوری اسلامی در این معادله هم در طرف مثبت قرار دارد و ما در مبارزه با تروریسم در کنار سوریه قرار گرفتیم و از مردم سوریه حمایت کردیم.

او با بیان چند راهکار نسبت به کاهش تنش ها در منطقه ابراز امیدواری کرد و از این راهکارها چنین یاد کرد: عدم مداخله در امور داخلی کشورها، نگاه به امنیت منطقه به عنوان یک کل، اهتمام کشورها بر وحدت و تمامیت ارضی، عملی شدن شعار مبارزه با تروریسم، پیگیری جدی راه حل سیاسی، تمرکز برابعاد انسانی تحولات منطقه

مدیرکل امور بین‌الملل مجلس اضافه کرد: همه کشورها باید باور کنند که باید دست از بازی با عنصر تروریسم بردارند و بفهمند تروریسم خوب و بد ندارد و اگر تروریسم قدرت بگیرد جهانی وحشتناک در انتظار همه خواهد بود.

حسین امیرعبداللهیان در پایان خاطر نشان کرد: به طور کلی جمهوری اسلامی با نگاه به تعمیم حداکثری امنیت ملی و منافع ملی کشور، امنیت منطقه و صلح جهانی، در جبهه تحولات مثبت منطقه قرار دارد. او افزود: جمهوری اسلامی ایران سهم بزرگی در صلح و امنیت در منطقه بر عهده دارد. رهبری واقعی مبارزه با تروریسم در منطقه به عهده ایران است.