اولین جشنواره ملی کرسی‌های آزاداندیشی به میزبانی دانشگاه علامه طباطبائی
اولین جشنواره ملی کرسی‌های آزاداندیشی به میزبانی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار گردید.
اولین جشنواره ملی کرسی‌های آزاداندیشی با حضور جمعی از فعالان دانشجویی و مدیران ارشد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد. دکتر سید ضیاء‌هاشمی، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از مهمانان حاضر در این نشست بود که به ارائه سخنرانی پرداخت.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت: با ایجاد فضای آزاداندیشی در دانشگاه‌ها، مطالبات، ایده‌ها، توصیه‌ها و رهنمودهای مختلف بدون هزینه‌های اجتماعی، سیاسی و امنیتی می‌تواند جریان پیدا کند.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: یک روند ثابت و روبه رشدی را در بحث آزاداندیشی و برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در کشور شاهد هستیم.
سید ضیاء هاشمی با ذکر خاطره‌ای یادآور شد: در یکی از دانشگاه‌های نسبتا کوچک کشور برای بازدید حضور یافتم. وقتی به همراه رئیس محترم دانشگاه در فضای دانشگاه گذر می‌کردیم به برگزاری جلسه کرسی آزاداندیشی در تالار دانشگاه برخورد کردیم. وقتی بدون هماهنگی و به عنوان یک مراجعه‌کننده در سالن وارد شدیم با جمعیت انبوه دانشجویان مواجه شدیم.
هاشمی ادامه داد: حضور اندکی در آن فضا این خاطره را در ذهنم رقم زد که چقدر دانشجویان ما با شور و هیجان قوی بحث می‌کنند، ایده و خلاقیت دارند، قدرت نقد دارند و بالاتر از همه اینها قدرت نقدپذیری دارند و چقدر مخاطبان قوی، با انگیزه و جدی هستند.
او با ابراز خرسندی گفت: بسیار خوشحالم که گزارشات ما تنها گزارشات رسمی و روی کاغذ نیستند بلکه به صورت عینی شاهد آثار و برکات آن هستیم. وقتی در یک دانشگاه یک کرسی برگزار می‌شود چه تعداد افراد درگیر می‌شوند و چقدر فکر و ایده مطرح می‌شود و کسانی که در این گفت وگو و مناظره علمی شرکت می‌کنند چه خوب تربیت می‌شوند و چه الگوی خوبی از گفت وگوی سازنده و تبادل نظر و نقادی و نقد پذیری به جریان می‌افتد. همه اینها بخشی از نتایج ارزشمند و گران‌قدر کرسی‌های آزاداندیشی است.
وی ادامه داد: این جشنواره همین هدف را ترغیب می‌کند که این الگوها را معرفی کند و به جریان داشتن آن را تشویق کند. آزاداندیشی باید سکه رایج دانشگاه‌های ما شود. ما همواره در دانشگاه‌ها شاهد جریان اندیشه‌ها بودیم ولی این مقوله یک مقوله نسبی است و هنوز تا سطح مطلوب فاصله زیادی دارد.
هاشمی تصریح کرد: برگزاری این نوع برنامه‌ها و جلسات کمک می‌کند تا ملزومات شکل‌گیری دانشگاه‌های جذاب‌تر، مفیدتر و علمی‌تر فراهم شود. یکی از روش‌های تقویت این حرکت و تثبیت و تحکیم آن همین جشنواره‌هاست.
او خاطرنشان کرد: امیدوارم این جشنواره به عنوان اولین جشنواره مقدمه‌ای برای شروع این جشنواره‌ها باشد و در دانشگاه علامه به عنوان کانون اندیشه و علم و محور اصلی اندیشه‌ورزی و همینطور در سایر دانشگاه‌ها تداوم پیدا کند و این الگو ماندگار شود.
معاون فرهنگی وزارت علوم یادآور شد: بخش دیگری از لوازم این کار به رسمیت شناختن فضای تضارب و تفاوت آراست. اکنون ما در دانشگاه‌ها شاهد مطالبات و نقدهای مختلفی هستیم و این را به عنوان یک فرصت تلقی می‌کنیم.
او تاکید کرد: ما خوشحالیم که با فرصت‌هایی مواحهیم که با این دیدگاه‌های مختلف روبه‌رو شویم و نه تنها آن را به عنوان یک تهدید تلقی نمی‌کنیم بلکه آن را فرصتی می‌دانیم که بهانه‌ای برای دامن زدن به این گفت وگوها و فرصتی برای آشنایی بیشتر با دیدگاه‌های مختلف باشد.
سید ضیاء هاشمی همچنین گفت: مباحث علمی، مباحث کارشناسی و فنی و همچنین مباحث دینی و آموزه‌های دینی ما این نکته را تایید می‌کند که در تضارب آرا است که افکار جدید متولد می‌شود.
او تاکید کرد: اگر به دنبال تولید فکر و اندیشه، رشد و پویش و بالندگی علمی و فکری در جامعه هستیم حتما باید از آزاداندیشی، تضارب آرا، نقد و نظر استفاده کنیم.
وی با اشاره به روز دانشجو که در پیش رو است، افزود: ۱۶ آذر روز دانشجو و روز جشن مباحثات دانشجویی و روز شادی همگانی دانشگاه در مسیر تضارب آراست.
این مقام مسئول خاطر نشان کرد: تمرین آزادی و آزاداندیشی و تمرین گفت وگو در مناسبت‌ها یک ارزش بزرگ دارد. اگر چنین فضایی حاکم شود و در جامعه ما چنین فضایی جریان پیدا کند، در آن لحظه مطالبات، ایده‌ها، توصیه‌ها و رهنمودهای مختلف بدون هزینه‌های اجتماعی و سیاسی و امنیتی می‌تواند جریان پیدا کند.
او گفت: یکی از مطالبه‌های فضای دانشجویی همواره مطالبه عدالت بوده است. عدالت طلبی و دفاع از حقوق قانونی افراد، شهروندان و دانشجویان مطالبه ای بوده که در جریان انقلاب اسلامی دامن زده شد و تقویت شد.
هاشمی اظهار داشت: جریان آزاداندیشی فرصتی ایجاد می‌کند که مطالبه حقوق و استحقاقات فردی، جمعی و گروهی به شکل مناسب با بهره‌مندی از پشتوانه‌های حقوقی و قانونی مطرح شود.
او افزود: هیچگاه مطالبه حق از طریق قانون شکنی و از طریق تضییع حقوق دیگران قابل تحقق نیست.
او در پایان سخنانش تصریح کرد: اگر ما امروزه در دانشگاه شاهد طرح مطالبات منطقی و معقولی باشیم که از طریق قانونی برای تحقق، تلاش می‌کند باید از آنها استقبال کنیم.
هاشمی افزود: هیچ نظام اجرایی و مدیریتی نمی‌تواند مدعی بری بودن از نقص و عیب باشد و به همین دلیل هر نظامی‌از نقدهای سازنده که در چهارچوب آداب و اخلاق اجتماعی مطرح شود، استقبال می‌کند.
در ادامه دکتر حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی از مهمانان حاضر در این مراسم بود که به ارائه سخنرانی پرداخت.
سلیمی در اولین جشنواره ملی کرسی‌های آزاداندیشی گفت: ما اگر فضای آزاداندیشی را ایجاد کنیم بسیاری از کسانی که در این فضا قرار می‌گیرند، هم آزادی و آزادگی را خوب درک می‌کنند و هم اندیشیدن را به تدریج و گام به گام می‌آموزند.
رئیس دانشگاه علامه به تجربیات موفق و ناموفق در برگزاری این کرسی‌ها اشاره کرد و گفت: اساسا باید این موضوع مورد بازاندیشی قرار گیرد که هدف از برگزاری این کرسی‌ها چه بوده است.
حسین سلیمی ادامه داد: آیا آزاداندیشی سوپاپ اطمینانی برای تخلیه هیجانات دانشجویی است؟ آیا آزاداندیشی فرصتی برای تقویت پرسشگری در دانشجویان است؟ آیا آزاداندیشی مجالی برای ایجاد بی‌پروایی و بی‌پرده سخن گفتن است؟
او خاطرنشان کرد: آن چیزی که از زمان طرح مفهوم آزاداندیشی مطرح شد بخش‌هایی از این موارد را درخود دارد ولی طبیعتا پاسخ به این پرسش‌ها به طور کامل مثبت نیست.
او افزود: آزاداندیشی مجالی برای پرخاشگری نیست. پرخاشگری اساسا با آزاداندیشی ناسازگار است. پرخاشگری هم با آزادی و هم با اندیشیدن ناسازگار است.
سلیمی یادآور شد: برخی چنین می‌پندارند که پرخاشگری نشانه آزادگی است، در حالی که اصلا چنین نیست. آزادگی مخصوصا در حوزه اندیشه با عقلانیت درهم تنیده است. آزاداندیشی زمانی بروز می‌کند که ما بدون ملاحظه ولی با عقلانیت و درنظر گرفتن شرایط زمان، سخن جدید بگوییم و شرایط تازه‌ای بطلبیم.
رئیس دانشگاه علامه اظهار داشت: نباید در فهم آزاداندیشی دچار کج فهمی شویم. بسیاری از سخنان بالنده و شرایط رو به جلو درجامعه ما با عدم درک صحیح به کج راهه رفته است. شاید کندی که در انجام و ایجاد کرسی‌های آزاداندیشی در حوزه‌های مختلف در دانشگاه‌های ما وجود دارد به خاطر ترس از افتادن این کرسی‌ها به کج‌راهه است.
او ادامه داد: اکنون زمان آن است که پرهیزها را کنار بگذاریم زیرا به نظر می‌رسد که به تدریج جامعه دانشگاهی ما فارغ از گرایش‌های فکری و سیاسی پا به دوران عقلانیتی می‌گذارند که نیازی به پرهیزها و ملاحظات نیست.
سلیمی خاطرنشان کرد: ما اگر فضای آزاداندیشی را ایجاد کنیم بسیاری از کسانی که در این فضا قرار می‌گیرند، هم آزادی و آزادگی را خوب درک می‌کنند و هم اندیشیدن را به تدریج و گام به گام می‌آموزند.
وی تاکید کرد: راه‌اندازی کرسی‌های آزاداندیشی و رونق دادن به آنها صرفا یک فعالیت فرهنگی در محیط دانشجویی نیست و نباید نگاه تقلیدگرایانه به آن داشت. کرسی‌های آزاداندیشی به نوعی طرحی برای ایجاد یک تغییر بنیادین نه فقط در وضعیت فرهنگی بلکه در وضعیت آموزشی و پژوهشی دانشگاه‌هاست.
او در ادامه سخنانش اظهار داشت: صرفا با رونق آزاداندیشی است که دانشگاه‌ها امکان دانشگاه شدن دارند. در محیط آزادی است که اندیشه‌ها بارور می‌شوند و دانشگاه محیط بارورشدن اندیشه‌هاست. این چیزی است که سالها فراموش کرده ایم. دانشگاه‌های ما در بسیاری از زمینه‌ها از جمله کلاس‌های درسی تبدیل به حفظ کردن جزوات درسی شده است. این وضعیت اندیشه را در کسی بارور نمی‌کند در حالی که دانشجو و استاد برای این به دانشگاه می‌آید که اندیشه‌اش بارور شود.
حسین سلیمی با ابراز امیدواری گفت: امیدوار هستیم با گسترش فرهنگ آزاداندیشی شرایطی را فراهم کنیم که اندیشه در گام اول در کلاس‌های درس بارور شود.
او تصریح کرد: در محیط آزاداندیشی سخنی ارزش دارد که استدلال قوی داشته باشد. این مبنایی است که می‌تواند محیط آموزشی و فرهنگی ما را دگرگون کند. لذا ما با برگزاری این کرسی‌ها به دنبال این هستیم که چه در عرصه فعالیت‌های فرهنگی و چه در عرصه فعالیت‌های پژوهشی به تدریج فرهنگ اندیشیدن، جایگزین فرهنگ رونویسی کردن و یا همچون دیگران بازی کردن شود.
این مقام مسئول همچنین خاطر نشان کرد: آزاداندیشی به ما کمک می‌کند لحن، بیان و شیوه سخن گفتن خود را اصلاح کنیم. در محیط آزاد اندیشی ما درک می‌کنیم پرخاشگری بیهوده است و تندخوئی نشان دهنده فرونشستن عقلانیت است.
او در پایان سخنانش تاکید کرد: دانشگاه علامه به عنوان یکی از دانشگاه‌های پیشتاز در مسیر برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی است و همانطور که آمارهای وزارت علوم نشان می‌دهد بیشترین تعداد کرسی‌های آزاداندیشی در دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شده است
همچنین در مراسم افتتاحیه این جشنواره، مدیر برنامه‌ریزی، نظارت و ارزیابی معاونت فرهنگی دانشگاه علامه طباطبائی به اهمیت برگزاری این نشست‌ها اشاره کرد و گفت: مسئله کرسی‌های آزادندیشی موضوعی است که چندان مورد توجه قرار نگرفته و مظلومانه با آن برخورد شده است.
جامه بزرگ ادامه داد: این مسئله چنان حائز اهمیت است که اگر به آن بها داده شود می‌تواند در ارتقا و بلوغ فکری جامعه تاثیرگذار باشد و پرچم‌دار این مسئله کسی نمی تواند باشد جز دانشگاه‌ها، اساتید و دانشجویانی که دغدغه حرکت در مسیر علمی و توسعه کشور را به عهده دارند.
او خاطرنشان کرد: این مسئله به معنای هرج و مرج و باری به هرجهت فکرکردن نیست بلکه آزاداندیشی به معنای آزاد شدن از قیودی است که فکر را می تواند چهارچوب دهد و به سمت جانب‌داری‌های بی اساس و تعصب انگیز هدایت کند.
او افزود: اگر بیان آزاد و تفکر آزاد در جامعه توسعه پیدا کند و این توسعه به یک فرهنگ اجتماعی تبدیل شود و تضارب آرا نتیجه این آزاد اندیشی باشد، می‌تواند به بلوغ فکری و اجتماعی افراد منتهی شود.
جامه بزرگ همچنین ابراز امیدواری کرد: امیدواریم حاصل این جشنواره این باشد که ما بدانیم باید چگونه و با چه معیارهایی این آزاداندیشی را توسعه دهیم و با چه چهارچوبی سبب هدایت آن در جامعه شویم. پیامد و ره‌آورد این جشنواره برای ما این خواهد بود که بفهمیم این چهارچوب‌ها را با چه معیارها، ضوابط و استاندارهایی انتخاب کنیم.
در ادامه، دکتر وحید شالچی، مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری وزارت علوم گفت: یک بخش مهمی که در کرسی‌های آزاد اندیشی قابل دست‌یابی است و مستقیما با فرهنگ دانشگاهی مرتبط است، فرهنگ و تفکر انتقادی می‌باشد.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری وزارت علوم اظهار داشت: کرسی‌های آزاداندیشی می‌تواند به تقویت این جنبه در دانشگاه‌ها به ما کمک کند. ما در این مسیر با مشکلات فراوانی روبه رو هستیم.
وحید شالچی با بیان اینکه آموزش و پرورش ما به پرورش دانش‌آموزانی می پردازد که دارای جهت‌گیری محفوظاتی هستند، تصریح کرد: دانشگاه محیط محفوظات نیست بلکه صرفا محیط آکادمیک و یادگیری نظریات و فرمول‌ها است. آن چیزی که دانشگاه را می‌سازد، نگاه دانشگاهی، سبک زندگی دانشگاهی و فرهنگ دانشگاهی است.
او افزود: کرسی های دانشگاهی می تواند به تقویت این ساحت دانشگاهی کمک کند. تولد آکادمی با تولد تفکر انتقادی هم‌زاد است و اگر ما نتوانیم اینها را با هم پیش ببریم، دانشگاه‌های ناقصی خواهیم داشت.
شالچی ادامه داد: جامعه ایرانی مانند تمامی جوامع معاصر دارای تنوع‌های مختلفی است؛ تنوع سنتی، قومی و تنوع های مختلف. یک مخاطره‌ای که برای جامعه ایرانی وجود دارد این است که طیف ها و تنوع های متفاوت فکری نتوانند با یکدیگر گفت‌وگو کنند.
او افزود: در این شرایط است که انواع تعصب‌ها و انواع پیش‌فرض‌ها بروز پیدا می‌کند و جامعه را به سمت فروپاشی سوق می‌دهد.
او تصریح کرد: دانشگاه بهترین مکانی است که می توان فضای گفت‌وگو را در آن فراهم کرد و نگذاشت شکاف‌های اجتماعی که در جامعه به وجود آمده به تخاصم تبدیل شود. کرسی‌های آزاداندیشی یکی از آن مجراهای حقوقی است که در دانشگاه در اختیار داریم تا این گفت‌وگوها را در آنجا انجام دهیم.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری وزارت علوم با اشاره به کارکرد سوم این کرسی‌های آزاداندیشی گفت: این کارکرد می‌تواند ایفای مسئولیت اجتماعی دانشگاه باشد.
شالچی ادامه داد: دانشگاه یک نهاد درخود و فروبسته نیست و اگر این گونه باشد، نمی‌تواند نقش لازم برای توسعه کشور را داشته باشد. دانشگاه در حالتی که پیوندی ارگانیک با بقیه نهادهای اجتماعی داشته باشد، می تواند موثر باشد.
او به کارکرد دیگر این کرسی‌ها اشاره کرد و گفت: بحث بومی‌سازی از دیگر فواید برگزاری این کرسی‌ها خواهد بود. این کرسی ها فرصت مناسبی هستند تا به پرسش‌های مربوط به زمان و مکان و زیست محیط ما پاسخ بدهند.
این مسئول در پایان گفت: این کرسی‌ها فضایی است که دانشجویان، اعضای هیئت علمی و اساتید حرف خود را بیان کنند.
شالچی افزود: ما نیاز داریم تا فضاهایی داشته باشیم که نسل جدید صحبت های خود را مطرح کنند. این کرسی‌ها فرصتی است که ما با دغدغه‌های نسل جدید آشنا شویم و پای صحبت‌های آنها بنشینیم.
در اختتامیه اولین جشنواره ملی کرسی‌های آزاداندیشی از افراد برگزیده با حضور معاون وزیر علوم و رئیس دانشگاه علامه، تقدیر شد.
در بخشی از این مراسم از دانشجویان فعال عرصه آزاداندیشی با حضور مدیران ارشد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و رئیس دانشگاه علامه طباطبائی با اهدای تندیس و لوح تقدیر، قدردانی شد.
پس از اعمال رای داوران، در بخش رقابتی گفت‌وگوی آزاد، رضا میرشکار از دانشگاه زابل و علی کیان از دانشگاه علامه طباطبائی مقام اول این مناسبات را کسب کردند.
در پایان مراسم با حضور مسئولان از برگزیدگان اولین جشنواره کرسی‌های آزاد اندیشی تقدیر شد. اسامی برگزیدگان:
بخش رقابتی گفت‌وگوی آزاد
رتبه اول: رضا میرشکار از دانشگاه زابل و علی کیان از دانشگاه علامه طباطبائی
رتبه دوم: سینا بلاری از دانشگاه یزد و فرزاد بابایی از دانشگاه ایلام
رتبه سوم: محمدحسین آزادی از دانشگاه سلفچگان و محمد فرودی از دانشگاه حکیم سبزواری
بخش رقابتی میزگرد
رتبه اول: محمد مهدی فرجی
رتبه دوم: هادی ذوالفقاری
رتبه سوم: مازیار نبی زاده
شایسته تقدیر: محمد خلجی از دانشگاه علامه طباطبائی
بخش رقابتی نقد
مقام اول: میثم علیزاده
رتبه دوم: امین تجن جاری
رتبه سوم: رویا طالبی
رتبه چهارم: اسماعیل نوری
بخش مناظره دانشجویی
رتبه اول: محمد جواد خوش‌نام
رتبه دوم: سعیده باقری
رتبه سوم: محمد مهدی فرجی
سروش
نظر شما :