یادداشتی بر جشنواره دانشجویی یلدا در دانشگاه علامه‌طباطبائی

جشن بزرگ شب یلدا و اختتامیه ماه دانشجو روز سه‌شنبه 27 آذرماه 1403 با شعار «یلدا، هم‌گرایی ملت‌ها؛ ایران، شاهراه فرهنگ‌ها» در سالن تربیت بدنی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد و دکتر محسن قاسم‌پور، استاد تمام علوم قرآن و حدیث در این باره یادداشتی را منتشر کرد.

از مباحث مهم در انسان‌شناسی، آگاهی از نظام سعادت و شادکامی و اطلاع از مولفه‌های نشاط و کسالت یک انسان در حیات دنیوی او برای نیل به سعادت جاودانه است. امروزه در دانش روان‌شناسی مثبت‌گرا، موضوع شادکامی و مولفه‌ها و عوامل پیدایی آن از مباحث پر اهمیت است. در حوزه مطالعات دینی نیز می‌توان به این موضوع از زوایای مختلف پرداخت. 

نشاط در خصوص یک انسان مسلمان حالتی است که بر مبنای آن سبک بالی، بسط نفس، گشودگی و سرزندگی روحی را برای هدف غایی انسان در نیل به سعادت موجب می‌شود. برای ایجاد نشاط باید لذت و سرور را به وجود آورد. در حدیث معروف جنود عقل و جهل که یکی از احادیث مهم در کتاب العقل و الجهل کافی کلینی است، نشاط یکی از جنود عقل و کسِل یکی از جنود جهل است (النشاط و ضده الکسل). 

وقتی نشاط یکی از جنود عقل به شمار آید، بیانگر این خواهد بود که نشاط به مثابه یکی از جنود عقل چه جایگاه بلندی در منظومه معرفتی اسلام دارد. امیر المومنین (ع) در اوصاف مومن عبارت «بعیدا کسله، دائما نشاطه» را به کار برده است. بر این اساس برخی محققان مسلمان بر این باورند که توحید پایه نظری شادکامی یک انسان مسلمان است. تبیین این موضوع مجالی گسترده می‌طلبد. باری ایجاد امید یک ضرورت غیر قابل انکار به‌ویژه در فضاهایی مثل دانشگاه است که به نحوی با موضع تعلیم و تربیت در ارتباط است. 

تحقق این مهم به عنوان بستر سالم دانش‌اندوزی و استواراندیشی در محیط پاک و با صفای دانشگاه، رسالت متولیان امور فرهنگی و دانشجویی است. در این زمینه هم می‌شود بیش از این سخن گفت که البته مجالی دیگر می‌خواهد اما در اهمیت امید و نشاط مناسب است اشاره‌ای داشته باشیم به برخی سخنان مقام معظم رهبری در این زمینه و پرهیز از یاس و نومیدی در جامعه به طور اعم و در محیط‌های دانشگاهی به طور اخص که همواره مورد توجه ایشان بوده است. 

در کلام رهبری معظم، امید و نشاط شرط اساسی پیمودن راه پیشرفت و گام نهادن در مسیر تمدن اسلامی مورد تاکید قرار گرفته است. در سخنان ایشان همواره ایجاد امید و امیدآفرینی از رسالت‌های متولیان امور به شمار آمده است. در جایی فرموده‌اند: کسانی و جریاناتی در داخل و خارج کشور بر دمیدن روح یاس به جای دمیدن روح امید تلاش می‌کنند که ایشان همیشه ما را از خطر چنین نگاهی بر حذر داشته‌اند. در جایی دیگر می‌فرمایند: من به طور جدی در زمینه امید اصرار می‌کنم؛ هم به شما اساتید هم به پیشروان حرکت علمی. از این قبیل سخنان در کلام ایشان فراوان است. بنابراین باید ما دانشگاهیان از هرکاری که در محیط‌های دانشگاهی بتوان براساس آن جامعه دانشجویی و فرزندان خودمان را نسبت به آینده امیدوار سازیم، دریغ نورزیم.

به نظر می‌رسد برگزاری جشنواره ماه دانشجو و جشن بزرگ یلدا در دانشگاه علامه‌طباطبائی را باید از زمره این قبیل کارها تلقی کنیم. برنامه‌ای که با استقبال بسیاری از دانشجویان و استادان مواجه شد و تلاشی بود برای ایجاد یک محفل پرنشاط و کوششی برای ایجاد موج امید‌آفرینی در بین دانشجویان. یکی از برنامه‌های خوب این جشنواره سخنرانی علمی استاد فرهیخته ادبیات فارسی ایران‌زمین، استاد دکتر کزاری بود. همچنین برنامه شاهنامه‌خوانی که مناسب این ایام بود. برنامه‌هایی سرشار از نشاط که می‌توان گفت رضایت و انبساط خاطر و نشاط در روحیه عزیزان دانشجو را به دنبال داشت.