نشست تخصصی میان‌رشته‌ای «ذهن، اطلاعات، ارتباطات» به همت انجمن علمی- دانشجویی علم اطلاعات و دانش‌شناسی برگزار شد

نشست تخصصی میان‌رشته‌ای «ذهن، اطلاعات، ارتباطات» به همت انجمن علمی- دانشجویی علم اطلاعات و دانش‌شناسی و هسته پژوهشی مطالعات بین رشته‌ای دانشگاه علامه طباطبائی و با همکاری انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران در سالن شورای دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

 در این نشست که دوشنبه، ۱۰ اردیبهشت‌ماه برگزار شد، عصمت مومنی، عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، رضا رجبعلی بگلو، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، حسین اسکندری، عضو هیئت علمی گروه روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی و امیرحسین باقری، دانشجوی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی سخنرانی کردند.

در این نشست، رضا رجبعلی بگلو، عضو هیئت علمی ‌پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) موضوع بحث خود را «مدل‌های ذهنی در نظام‌های اطلاعاتی» عنوان کرد و گفت: برای بهبود و کارآمدی نظام باید به بررسی درک و دریافت افراد از نحوه کارکرد نظام‌های اطلاعاتی پرداخت که اهداف و رویکرد افراد در استفاده از یک نظام و همچنین انتظارها و نیازمندی‌های اساسی آنها اهمیت پیدا می‌کند. با استخراج مدل‌های ذهنی افراد می‌توانیم درک عمیق‌تری از انگیزه‌ها، فرآیندهای فکری، چشم‌اندازهای احساسی و فلسفی نسبت به عملکرد نظام داشته باشیم ضمن اینکه این شناخت می‌تواند مبنایی برای طراحی نظام‌های اطلاعاتی باشد. افراد (کاربران) با استفاده از یک نظام با چگونگی کار با آن آشنا شده و تجربه‌ای برای آنها می‌شود.

 عصمت مومنی، عضو هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی در ابتدای سخنان خود گفت: برای رسیدن به نوآوری‌های علمی جدید، ارتباط میان علم، دانش، اطلاعات و دیگر حوزه‌های مرتبط ضرورت دارد به عبارت دیگر برای اینکه اطلاعات و دانش جدیدی تولید شود، باید ارتباط بین موضوعات به‌ وجود آید. وی با اشاره به درک میان رشته‌ای مدل ذهنی و مدل‌های ارتباطی گفت: سه چهره متفاوت از پیدایش علم وجود دارد؛ چهره اول در آغاز پدیده‌ای مستقل از فلسفه نبود و آن را به سرزمین یونان و به سده ششم قبل از میلاد نسبت داده‌اند، این چنین تلفیق قدرتمندی میان علم و فلسفه تا ظهور نیوتن ادامه می‌یابد به عبارت دیگر در چهره اول به علم نگاه معرفتی و فلسفی وجود داشت.

حسین اسکندری، عضو هیئت علمی گروه روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی موضوع بحث خود را «مدل‌های ذهنی و شناخت» عنوان کرد و گفت: به زبان ساده مدل ذهنی در روان‌شناسی، همان «حافظه» است تفاوت انسان و حیوان هم در همین حافظه است به این معنا که انسان حافظه‌ای تاریخی دارد در حالی که حیوان از چنین امکانی برخوردار نیست. در قدیم فرض بر این بود که حافظه یک ظرف است و اطلاعات در آن جا می‌گیرد، برای مثال وقتی گفته می‌شود «فول هستم»، «کله‌اش پوک و خالی است» و «سرم سوت کشید» نمونه‌هایی از مدل ذهنی از این نوع نگاه است که حافظه یک ظرف است و مثلاً اگر ولتاژ زیادی به آن برسد داغ می‌کند! لذا این مدل که جریان، فراگرد، تراکنش، ورودی، خروجی و نظایر آن یک مدل ذهنی کامپیوتری است، وجود داشت.

در این نشست، امیرحسین باقری، دانشجوی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه از گذشته تاکنون مدل‌های ارتباطی متنوع و گسترده‌ای ظهور کرده و روی کار آمده‌اند، گفت: مدل‌های اولیه ارتباطی مدل‌هایی بودند که از فرستنده، گیرنده و پیام تشکیل می‌شدند به مرور زمان رشته‌های مختلف از جمله علوم انسانی و مهندسی روی این مدل‌ها کار شد و تغییر و تحولاتی در این مدل‌ها پدید آمد. باقری در زمینه عناصر تشکیل‌دهنده پیام اظهار کرد: مهمترین قسمت یک پیام، معنی آن پیام است و آن چیزی که همیشه بر سر آن جدال بوده و تعاریف نسبتاً زیادی در مورد آن شده، بحث معنی است و بحث به اینجا رسیده که معنی در درون پیام نیست بلکه معنی در استفاده کننده و گیرنده پیام است.

عکس: شقایق صفی‌خانی- عطنا