بررسی وضعیت فرهنگی، اجتماعی و رفاهی خوابگاه های دانشجویان دختر

دفتر سیاستگزاری و برنامه ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوری با همکاری معاونت فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی نشست تخصصی ارائه نتایج و یافته های پیمایش ملی وضعیت فرهنگی، اجتماعی و رفاهی خوابگاه های دانشجویان دختر  را در دانشگاه های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منطقه1 را با حضور مسئولان وزارت علوم، معاونین و کارشناسان دانشگاه های سطح یک کشور (دانشگاه علامه، تهران، الزهرا، هنر، تربیت مدرس، شهید رجایی و علم و صنعت) سه شنبه 26 تیر 97 در دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی برگزار کرد.

 دکتر حسین سلیمی رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در خصوص خوابگاه ها گفت: ما باید سرمایه گذاری کنیم که براساس کدام مرامنامه خوابگاه ها را سازماندهی کنیم و فعالیتهای خاصی برای اقشار مختلف در نظر بگیریم و به صرف دادن مکان و غذا تلقی از خوابگاه نشود. آموزش های فوق برنامه، مهارتی، تفریحی، ورزشی و .... همه از مواردی است که دانشجو می تواند از آنها بهره ببرد. ما باید دانشجویان را مطالبه گر و مسئول بار بیاوریم. دانشجویان چالش بین سنت و مدرن را تجربه می کنند. حال آیا ما برای دانشجویان برنامه تربیتی قرار دهیم یا اینکه دانشجو را محدود کنیم تا آسیب نبیند؟ و به نظر بنده داشتن برنامه تربیتی و مرام نامه اولویت دارد و باید به این سمت پیش برویم.

در این نشست؛ گزارشی از نتایج و یافته های پیمایش ملی وضعیت فرهنگی، اجتماعی و رفاهی خوابگاه های دانشجویان دختر در دانشگاه های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ارائه شد. این پیمایش در حوزه های رفاهی، فرهنگی و اجتماعی خوابگاه های دانشجویان دختر در مناطق دهگانه آموزش عالی در ۲۲ دانشگاه به اجرا درآمده است و واجد داده ها، اطلاعات و یافته های معتبری است که می تواند مبنایی برای ارزیابی وضعیت کنونی خوابگاه ها و برنامه ریزی برای ارتقای آن باشد. این پژوهش در سال ۹۶-۱۳۹۵ به همت دکتر سراج زاده به انجام رسیده است. 

در ابتدا دکتر نعمت الله ایران زاده معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی ضمن عرض سلام و خوش آمد به حضار گفت: بسیار خرسندم که دانشگاه علامه طباطبائی شاهد یک رویداد مهم در عرصه فرهنگ است که برآمده از پژوهش و مطالعه میدانی است و امیدوارم در این نشست از دیدگاه همکاران و از نتایج پژوهش استفاده شایان ببریم.

سپس دکتر زهرا پارساپور مدیر کل دفتر سیاستگزاری و برنامه ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گزارشی از پژوهش انجام شده را ارائه داد. وی گفت: اگر مهمترین هدف دانشگاه تربیت افراد متخصص و دارای هویت باشد دانشگاه است که باید هویت را به دانشجو بدهد. مسئولیت پذیری نسبت به خود و اجتماع را باید از خوابگاه ها یادبگیرند. چرا که میزان حضور دانشجویان در دانشگاه به طور میانگین 24 ساعت در هفته است و مابقی زمان هفته را دانشجویان در خوابگاه ها به سر می برند. همچنین دانشجویان با وجود فرهنگ، قومیت ها، آداب و رسوم مختلف و گوناگون فضای جدیدی را  به اسم خوابگاه را تجربه می کنند. ما موظفیم زمینه های رفاهی، فرهنگی، اجتماعی و ... را برای آنها فراهم آوریم و باید رابطه دوسویه بین مسئولین و دانشجویان رخ دهد تا اجتماع کوچک به خوبی شکل بگیرد. در پایان ایشان به مهمتررین نکات پژوهش اشاره کردند:

نتیجه گیری چندین گزاره:

- عدم مطلوبیت کیفیت عینی زندگی خوابگاهی، کیفیت ذهنی آن را نامطلوب کرده است.

- سنخ آسیب های اجتماعی دختران خوابگاهی، امر جنسی و رابطه با جنس مخالف است.

- احساس و واقعیت ناامنی در دختران خوابگاهی بالاست.

- نارضایتی از امکانات رفاهی در میان همه دانشجویان از گروه های اجتماعی مختلف شایع است.

- خوابگاه دختران با رویکرد اقتدار طلبانه و به دور از نظام مشارکتی مدیریت می شود.

- دختران. شهروند خوابگاهی نیستند.

- فعالیت ها و برنامه های فرهنگی، با نیازهای دانشجویان متناسب سازی نشده است.

- دانشجویان نگرش مثبتی به زندگی خوابگاهی دارند.

- دختران خوابگاهی دچار احساس محرومیت نسبی هستند.

همچنین دستاوردهای بسته سیاستی خانه های دانشجویی مطرح شد:

- افزایش رضایت دانشجویان از کیفیت زندگی در خانه های دانشجوی

- ایجاد یک محیط زندگی امن و حمایتگر

- افزایش توانمندی های علمی، اجتماعی و فرهنگی دانشجویان

- افزایش سلامت روانی و اجتماعی دانشجویان

- جلب مشارکت دانشجویان در اداره و مدیریت امور مربوط به خانه های دانشجویی

- بر ساخت شهروندانی مشارکت جو و در عین حال مطالبه گر

- غنی سازی اوقات فراغت

همچنین دکتر هدی غفاری مدیر برنامه ریزی و نظارت فرهنگی و اجتماعی معاونت فرهنگی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به کلید واژه شهروند خوابگاهی که در پژوهش از آن اسم برده شد به تبیین حقوق شهروندی پرداخت و با توجه به منشور حقوق دانشجویی که حول چهار محور آموزش و پژوهشی، فرهنگی-اجتماعی و سیاسی، صنفی و رفاهی و انضباطی سامان یافته است حق خوابگاه را جزو حقوق برمی شمرد که در دانشگاه علامه طباطبائی علاوه بر دو بعد فرهنگی و اجتماعی و سیاسی، صنفی و رفاهی به علت برگزاری دوره های مهارت افزایی در سطح خوابگاه ها با محور آموزش هم پیوند خورده است. همچنین با توجه به تعامل خوب معاونت فرهنگی و اجتماعی با معاونت دانشجویی کارنامه قابل قبولی در مورد فعالیتهای فرهنگی خوابگاه های دانشجویی دانشگاه علامه داریم. در این مورد به تربیت نیروها و رابطین فرهنگی می توان اشاره کرد. جشنواره صنایع دستی و جشنواره غذاهای محلی، برنامه های مذهبی و اردوهای زیارتی به صورت دوره ای و منظم، برگزاری جشن تولد برای برای بیش از 2500 نفر از دانشجویان به صورت ماهانه و بسیاری از فعالیتهای دیگر.